Xρύσανθος Τσουρούλλης: Σε απόγνωση ρευστότητας…

 Ο Χρύσανθος Τσουρούλλης αναλύει πώς η Κυβέρνηση ψάχνει για ρευστό.

• Η Κυβέρνηση «βάζει χέρι» και στα συνταξιοδοτικά ταμεία 
• Εδώ και δεκαετίες το κράτος «απορροφά» όλα τα συνταξιοδοτικά αποθέματα των Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Τώρα η Κυβέρνηση Χριστόφια «απορροφά» και τις συντάξεις των Ημικρατικών
• Το παράδοξο είναι ότι μπροστά στην Τρόικα, η Κυβέρνηση του ΑΚΕΛ θα κάνει εκείνο για το οποίο κατηγορούσε άλλους, δηλαδή, ιδιωτικοποιήσεις Ημικρατικών

Πέρσι, λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές, σε συζήτηση που είχαμε, συνδικαλιστής «κάρφωνε» τον Υπουργό Οικονομικών ότι ασκούσε αφόρητες πιέσεις σε ταμεία συντάξεων Ημικρατικών Οργανισμών. Υπουργός ήταν τότε ο Χαρίλαος Σταυράκης και αναζητούσε απεγνωσμένα δανεικά για τα ταμεία του κράτους. Αλλά η διαχειριστική επιτροπή συγκεκριμένου εύρωστου Ημικρατικού Οργανισμού είχε αντισταθεί σθεναρά. Παρ’ όλα τα μέσα που προσπάθησε να χρησιμοποιήσει η Κυβέρνηση, οι διαχειριστές διαφύλαξαν το συνταξιοδοτικό ταμείο τους. Σήμερα, ένα χρόνο μετά, με την Τρόικα να ετοιμάζει μνημόνιο, όλα τριγύρω αλλάζουνε αλλά και όλα τα ίδια μένουν…

Τα αποθέματα των Ημικρατικών

Από τότε μπορεί να πέρασαν τρεις υπουργοί Οικονομικών, όμως η τρύπα στα δημόσια οικονομικά συνεχίζει να ξεχειλώνει. Τις μέρες αυτές το κράτος έχει πραγματικά «στεγνές τσέπες». Ενώ εδώ και καιρό δεν έχει καμία δυνατότητα να δανειστεί στις διεθνείς αγορές. Έτσι επανήλθε το γνωστό, αλλά και επικίνδυνο, σενάριο χρηματοδότησης των τρεχουσών αναγκών του από τους Ημικρατικούς. Πρώτα το κράτος ξεκίνησε από το… ορεκτικό, τουτέστιν τα κέρδη τους.

Τα περιθώρια των αποθεματικών οργανισμών, όμως, τελείωσαν πολύ νωρίς, με τη CYTA να σηκώνει τα χέρια ψηλά. Έτσι τώρα η Κυβέρνηση Χριστόφια προχωρεί ένα μεγάλο βήμα παραπέρα, ζητώντας δανεικά από τα συνταξιοδοτικά ταμεία των εργαζομένων. Η διαφορά είναι ότι τώρα οι αιτήσεις της Κυβέρνησης γίνονται δημόσια και αφορούν αρκετά μεγαλύτερα ποσά. Στο πρώτο μισό του 2011, πριν από τις Βουλευτικές, μπορούσαν ακόμα να κρατάνε το «μυστικό».

Τώρα πια έχει βουίξει ο τόπος. Όσο και αν διαψεύδει το κυβερνητικό επιτελείο, το κράτος εδώ και αρκετούς μήνες έχει μεγάλα προβλήματα ρευστότητας. Χρωστά και δεν πληρώνει. Στη λίστα των απλήρωτων πιστωτών του συνωστίζονται εργολάβοι που δεν πληρώνονται για έργα, εταιρείες που περιμένουν επιστροφές ΦΠΑ, φαρμακέμποροι, λήπτες βοηθημάτων και πάει λέγοντας.

Ψάχνει άλλα €800 εκ.

Οι ανάγκες του κράτους μέχρι το τέλος Οκτωβρίου αγγίζουν τα €800 εκ. Περίπου €300 εκ. φαίνεται να εξασφαλίζει από δάνεια τραπεζών. Μια ξένη και μια ελληνική τράπεζα δέχτηκαν να δανείσουν αυτό το ποσό. Για το υπόλοιπο μισό δισεκατομμύριο δεν αρκούν τα όσα μπορεί να δώσει από το τρέχoν ταμείο της η CYTA (€101 εκ.). Επομένως, ο Βάσος Σιαρλή βρίσκεται σε απελπιστική θέση. Αντίθετα με προηγούμενες διακηρύξεις της, η Kυβέρνηση φαίνεται ότι έπαψε να θεωρεί «ιερά» τα συνταξιοδοτικά ταμεία. Αυτό μάλιστα συμβαίνει τη στιγμή που, όπως αποκάλυψαν οι έρευνες και οι εκθέσεις της Υπηρεσίας Ελέγχου της Δημοκρατίας, τα ταμεία των Ημικρατικών Οργανισμών παρουσιάζουν ήδη τεράστια αναλογιστικά ελλείμματα.

Καυτό τέλος καλοκαιριού

Την ίδια ώρα και σύμφωνα με την ενημέρωση που έκανε ο Yπουργός στη Βουλή, η Kυβέρνηση θα διαπραγματευτεί με την Τρόικα τη χρηματοδότηση και το μνημόνιο προς το τέλος του καλοκαιριού. Το χρονοδιάγραμμα λέει ότι οι τελικές διαπραγματεύσεις θα γίνουν μεταξύ Αυγούστου και Σεπτεμβρίου. Επομένως, το ενωρίτερο που μπορεί να εκταμιευθούν λεφτά από τον Μηχανισμό θα είναι ο επόμενος Οκτώβριος. Μη μπορώντας να στηριχθεί με βεβαιότητα σε χρήματα που θα έρθουν από την Τρόικα για τις άμεσες ανάγκες, η Κυβέρνηση τρέχει την υστάτη να κλείσει τις τρύπες της.

Ανάμεσα στα ζητήματα της διαπραγμάτευσης για το μνημόνιο θα είναι και οι Ημικρατικοί Οργανισμοί. Θεωρείται βέβαιο ότι η Τρόικα θα απαιτήσει και το συγύρισμα του ημιδημόσιου τομέα. Εκτός, όμως, από τις λογικές απαιτήσεις εξυγίανσης, οι Ευρωπαίοι δανειστές μας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) θα θελήσουν να διασφαλίσουν τα €15 δις, που πρόκειται να μας δανείσουν.

Ανάμεσα, λοιπόν, στα περιουσιακά στοιχεία που θα χρησιμοποιηθούν είναι σίγουρα και οι Ημικρατικοί. Ή τουλάχιστον αυτοί που είναι κερδοφόροι. Δηλαδή η CYTA και η ΑΗΚ. Κάτω από άλλες συνθήκες, θα μπορούσε να έμπαιναν στον κατάλογο και οι Κυπριακές Αερογραμμές. Σήμερα όμως η μόνη συνεισφορά τους, δυστυχώς, είναι να παύσουν πάραυτα να αποτελούν μόνιμο παθητικό για το κράτος. Συνεπώς, αναζητώντας πόρους, αλλά και εξοικονομήσεις, το κυπριακό κράτος, τελικά, όλα δείχνουν ότι θα χρειαστεί να «θυσιάσει» κάποιους ημικρατικούς οργανισμούς. 

Χριστόφιας-ΑΚΕΛ θα ιδιωτικοποιήσουν;

Το παράδοξο είναι ότι η σημερινή Κυβέρνηση μέχρι τώρα ήταν απολύτως αντίθετη σε κάθε συζήτηση όχι μόνο για ιδιωτικοποίηση, αλλά και για μετοχοποίηση. Το ενδιαφέρον είναι να διαπιστωθεί αν θα μπορέσουν να αντισταθούν στις προτάσεις και τις πιέσεις της Τρόικας, τη στιγμή που το κράτος θα χρωστά τόσα πολλά στους Ημικρατικούς, αλλά και τη στιγμή που θα χρειάζεται «οξυγόνο» από τα ταμεία της Τρόικας.

Αν μπουν στον λογαριασμό της Τρόικας και οι οφειλές στο Γενικό Ταμείο Συντάξεων…

ΣΤΗΝ περίπτωση της Ελλάδας, υπάρχει ένα ολόκληρο τετράπτυχο με ιδιωτικοποιήσεις που μπορεί να αποφέρουν ένα τεράστιο ποσό. Το ελληνικό κράτος έχει πολλά περιουσιακά στοιχεία για να εκποιήσει. Τόσο ακίνητα όσο και πολλές εταιρείες και οργανισμούς (το Ελληνικό, αυτοκινητόδρομους όπως η Εγνατία, περιφερειακά αεροδρόμια και λιμάνια, τρένα, λαχεία και ΟΠΑΠ, και εταιρείες όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ κλπ).

Η Κύπρος, υπογραμμίζουν έγκυροι οικονομικοί παράγοντες, είναι αρκετά διαφορετική περίπτωση, αφού το κράτος δεν διαθέτει τόσα πολλά περιουσιακά στοιχεία, που θα μπορούσαν να αποφέρουν κεφάλαια. «Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν και πολλοί υποψήφιοι για αποκρατικοποίηση. Δύο ημικρατικοί πιθανώς να φέρουν όμως σημαντικούς πόρους, η CYTA και η ΑΗΚ…». Με απλά λόγια, το ΑΚΕΛ στην εξουσία θα αναγκαστεί σχεδόν σίγουρα να κάνει εκείνο που τόσα χρόνια κατηγορούσε τους πολιτικούς του αντιπάλους ότι ήθελαν να κάνουν: Να ιδιωτικοποιήσει τους Ημικρατικούς.

Μένει να διευκρινιστεί στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων αν θα γίνει λόγος για πλήρη ιδιωτικοποίηση ή απλώς για τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών μαζί με το κράτος. Σημαντική «λεπτομέρεια»: Ανεξαρτήτως του τι μπορεί να περιλαμβάνει το μνημόνιο, ο σχεδόν βέβαιος αυριανός πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης έχει, ήδη, στην ατζέντα του τη μετοχοποίηση αυτών των οργανισμών.

Πριν, όμως, τους ιδιωτικοποιήσουν για να πληρώσουν τα ελλείμματα και τα χρέη του κράτους, αυτές τις μέρες «βάζουν χέρι» και στις οικονομίες των εργαζομένων για συντάξεις. Μαζί με τα πολλά δισεκατομμύρια που χρωστά ήδη το κράτος στο κεντρικό Ταμείο Συντάξεων, επιχειρεί να γίνει χρεώστης και των συντάξεων των Ημικρατικών. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτή κατά δραματικό τρόπο η έκταση των ανισορροπιών της κρατικής οικονομίας. Για να λειτουργεί με μεγάλα ελλείμματα, εδώ και χρόνια απορροφά τις συντάξεις των εργαζομένων.

Η Κυβέρνηση Χριστόφια, εκτός από τις συντάξεις του Ταμείου των Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οδηγείται τώρα να «απορροφήσει» και τις συντάξεις των Ημικρατικών. Το μεγάλο ερώτημα, ενόψει της διαπραγμάτευσης με την Τρόικα, είναι αν θα βάλει μέσα στον λογαριασμό του μνημονίου και το «ενδοκρατικό χρέος», δηλαδή τα όσα οφείλει το κράτος στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις. Επαΐοντες προβλέπουν ότι το μεγάλο αυτό ζήτημα «δεν θα μείνει στην άκρη». Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, δεν θα μας φτάσουν ούτε τα €15 δις για τα οποία μίλησαν οι S&P, ούτε και τα «περισσότερα από €20 δις», που προβλέπουν κάποιοι «κινδυνολόγοι-καταστροφολόγοι» από την πλευρά της αντιπολίτευσης.