Xρύσανθος Τσουρούλλης: Οι παγίδες που κρύβει ο «λογαριασμός» της Τρόικας

 Ο Χρύσανθος Τσουρούλλης αναλύει τις παγίδες που κρύβει ο λογαριασμός της Τρόικας.

• Έγκυρες πηγές από την έδρα του ΔΝΤ πληροφορούν τη «Σ» ότι πρώτος όρος στο Μνημόνιο δεν μπορεί να είναι άλλος από την αύξηση του ΦΠΑ γύρω στο 18%
• Oι καταθέτες, με αυτά που βλέπουν και με αυτά που ακούν σκέφτονται σοβαρά να τα μαζέψουν και να φύγουν…
•  Κυβέρνηση-τράπεζες: 1-1
•  Η «λυπητερή» της Τρόικας σε μέγεθος που τρομάζει και τους ίδιους τους δανειστές μας. 
•  Με την αλλαγή διοικήσεων επιχειρούν να αποδείξουν την ευθύνη των τραπεζών.
•  Γιατί το ρωσικό δάνειο αν γίνει, μπορεί και να είναι «μπούμερανγκ».

Η Κύπρος προεδρεύει της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά αυτή η διπλωματική επιτυχία θα επισκιαστεί από συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υπουργών Οικονομικών όπου θα εξετάζονται τα βαθιά προβλήματα που έφεραν την Κύπρο σε κρατική χρεοκοπία. Η προεδρία Χριστόφια προσπαθεί να αποδείξει ότι «μπορούμε και θα τα καταφέρουμε στην Ευρώπη», την ώρα όμως «που δεν τα καταφέρνει καθόλου καλά στην οικονομία» και σαν… επέτης αναζητεί δανεικά…

Η ανεργία ήταν στην Κύπρο γύρω στο 3%. Σήμερα έχει ξεπεράσει το 11%. Η αγορά ψυχομαχεί εδώ και πολύ καιρό και οι μικρομεσαίες εταιρείες κλείνουν η μια μετά την άλλη. Το τραπεζικό σύστημα, που ήταν από τα μεγάλα «ατού» της Κύπρου, φαίνεται έτοιμο να τιναχτεί στον αέρα. Η μια τράπεζα χρεοκοπημένη έχει ήδη κρατικοποιηθεί, ενώ η άλλη ζητά κρατική βοήθεια και να της επιβάλλεται αλλαγή ηγεσίας. Ενώ και οι καταθέτες-αιμοδότες της Κυπριακής οικονομίας, με αυτά που βλέπουν και με αυτά που ακούν σκέφτονται σοβαρά να τα μαζέψουν και να φύγουν…

Απόπειρα για πολιτικό έλεγχο των τραπεζών;

Το Προεδρικό και το ΑΚΕΛ επιμένουν ότι «φταίνε οι τράπεζες» και μαζί φταίει βεβαίως και τέως ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας. Αυτήν την ώρα η μεγάλη απάντηση στους ισχυρισμούς της κυβέρνησης είναι ότι το κράτος βρέθηκε σε στάση πληρωμών, την ώρα που αναλάμβανε την ευρωπαϊκή προεδρία, για λόγους άσχετους με το τι έκαναν οι τράπεζες στην ελληνική αγορά. Το δημόσιο χρέος ήταν περίπου οκτώ δισεκατομμύρια όταν κατέκτησε το ΑΚΕΛ την εξουσία, το 2008.

Στο τέλος του 2011 είχε φτάσει σχεδόν 13 δισεκατομμύρια. Αυξήθηκε δηλαδή κατά περισσότερο από 50%. Αυτή η τρομακτικά κατακόρυφη αύξηση δεν έχει να κάνει με τις τράπεζες, αλλά με την Κυβέρνηση. Σε αυτό δεν δίνει καμία απάντηση η Κυβέρνηση. Το μόνο που λένε είναι ότι «φταίει η βαθιά διεθνής κρίση του καπιταλισμού». Και κανείς φυσικά δεν απαντά στο γιατί χάθηκε η αξιοπιστία του κράτους από τους Οίκους Αξιολόγησης.

Επειδή οι… παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι η αναβλητικότητα και τα… «ημίμετρα» στην επιβεβλημένη προσπάθεια εξυγίανσης των Δημοσίων Οικονομικών μάς θύμισαν με τρόπο… δραματικό μιαν από τις ιστορίες που ακούνε όλα τα παιδιά. Εκείνη του βοσκού του ψεύτη.

Το θέμα, όμως, δεν είναι απλά ρητορικό. Είναι και βαθιά πολιτικό. Διότι φαίνεται ότι στην Εζεκία Παπαϊωάννου δεν τα έβαψαν και μαύρα με την τραγική κατάσταση του τραπεζικού συστήματος. Αντίθετα, πολλοί είδαν θετικά ότι κρατικοποιήθηκε η μια τράπεζα. Ενώ φαίνεται ότι υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο μέσα από τον διορισμό νέου διοικητή στην Κεντρική Τράπεζα, να «βάλουν χέρι» και στην άλλη τράπεζα. Όλα δείχνουν ότι το ΑΚΕΛ αποχωρώντας από την Κυβέρνηση επιχειρεί πρώτα να ενοχοποιήσει τις τράπεζες και ταυτόχρονα να ελέγξει όσον είναι δυνατό την τραπεζική εξουσία, κρατικοποιώντας την!... 

Ώρα αλήθειας για την «τρύπα» του κράτους

Υπάρχει όμως ένα άλλο ερώτημα, πολύ μεγαλύτερων διαστάσεων. Πόση είναι τελικά η «τρύπα» στα οικονομικά του κράτους; Θεωρείται πέραν από βέβαιο ότι οι τεχνοκράτες της Τρόικας θα υποδείξουν ότι οι «τρύπες» του τραπεζικού συστήματος ξεπερνούν αρκετά τα τέσσερα δισεκατομμύρια που ήταν οι αρχικές εκτιμήσεις. Πληροφορημένος οικονομολόγος από τον χώρο της αντιπολίτευσης διατυπώνει την άποψη ότι μόνο και μόνο αν λάβουν υπόψη τη κατάσταση της αγοράς ακινήτων και των ενυπόθηκων δανείων των τραπεζών, οι «τροϊκανοί» θα καταλήξουν ότι οι τράπεζες χρειάζονται αρκετά περισσότερα δις για να φέρουν τα «ίδια κεφάλαια» στο μαγικό 9%.

Όμως η «συνταγή» της Τρόικας θα λέει πως όσα περίπου χρειάζονται για τις τράπεζες, άλλα τόσα χρειάζονται και για το κυπριακό κράτος. Οικονομολόγοι υπενθυμίζουν ότι το κράτος αυτό είχε το 2008 δημόσιο χρέος μόλις 48,9% του ΑΕΠ, όταν η Ε.Ε. είχε κατά μέσον όρο 62,5%. Με τη στήριξη του Μηχανισμού και ίσως κάποιο ρωσικό δάνειο που διαφημίζεται ακόμα ως «σωτηρία», θα φτάσει σε έναν αστρονομικό δείκτη.

Συνεπώς όταν θα φεύγει ο Δημήτρης Χριστόφιας από το Προεδρικό, η Κύπρος θα χρωστά σχεδόν τρεις φορές το ΑΕΠ της, δηλαδή περισσότερο από 250%! Είναι γεγονός ότι σε διεθνή κλίμακα τα ποσά που παίζονται για την Κύπρο είναι σχεδόν «αστεία». Καμία σχέση με τα δυο-τρεις εκατοντάδες δις για την Ελλάδα ή με τις πολλές εκατοντάδες δις που χρειάζονται για κράτη όπως η Ισπανία ή η Ιταλία. Ωστόσο, 10 ή 15 δις για την Κύπρο αντιπροσωπεύουν μέχρι και περισσότερο από τα τρία τέταρτα του προϊόντος της χώρας. Κάτι τέτοιο είναι τρομακτικό ακόμα και για τους ψυχρούς τεχνοκράτες που θα μας συνταγογραφήσουν.

Ανησυχούν οι Ρώσοι

ΜΕΣΑ σε αυτό το επεισόδιο ενός νέου φαύλου κύκλου, εκείνο που απασχόλησε το Προεδρικό ήταν περισσότερο να μεθοδευτεί η αλλαγή στη διεύθυνση των τραπεζών. Στην Τράπεζα Κύπρου δεν μπορεί η Κυβέρνηση να διορίζει άμεσα μέλη της διοίκησης, όπως συνέβη στη Λαϊκή Τράπεζα. Αλλά με την αλλαγή της διοίκησης ακόμα και αν δεν την ελέγχουν, επιδιώκουν να δώσουν καθαρά το μήνυμα ότι «κάτι συμβαίνει», δηλαδή ότι «οι τράπεζες έφταιξαν».

Τις επόμενες μέρες και εβδομάδες, όταν θα αντιμετωπίζουν τους στατιστικούς πίνακες της Τρόικας, κινδυνεύουν να καταλάβουν ξαφνικά ότι αυτό δεν είναι καθόλου αρκετό. Το τεράστιο οικονομικό πρόβλημα που δημιούργησε η διακυβέρνηση στην οικονομία θα φανεί καθαρά, σε όλες τις διαστάσεις του. Προσπαθώντας με κάθε τρόπο να κρύψει τις διαστάσεις του προβλήματος και να αποφύγει τα μέτρα που θα επιβληθούν μαζί με τον δανεισμό από ευρωπαϊκούς πόρους, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πιέζει εδώ και καιρό τους συνεργάτες του να πείσουν τη Μόσχα για ένα νέο δάνειο.

Δεν προέβλεψε όμως τις συνέπειες που θα είχε κάτι τέτοιο στους ιδιώτες Ρώσους καταθέτες από τους οποίους εξαρτάται εν πολλοίς η κυπριακή οικονομία. Ακούγοντας ότι το ρωσικό κράτος μπαίνει ολοένα και περισσότερο στην κυπριακή οικονομία, ιδιώτες Ρώσοι καταθέτες φαίνεται ότι ανησυχούν πολύ… και βομβαρδίζουν με τηλέφωνα δικηγόρους, λογιστές και ιδιωτικούς bankers ζητώντας εξηγήσεις…

Εκτός από περικοπές μισθών θα υπάρξουν και απολύσεις;

ΕΠΟΜΕΝΩΣ, παρατηρούν οι ίδιοι οικονομικοί κύκλοι που πρόσκεινται στην αντιπολίτευση, σημασία δεν έχει τι θα πούνε το Προεδρικό και το ΑΚΕΛ. Αλλά σημασία έχει ότι ουσιαστικά δίνουμε το πράσινο φως στους Τροϊκανούς για να κάνουν την κυπριακή οικονομία ό,τι νομίζουν. Αστεία χαρακτήριζαν μάλιστα και τα λεγόμενα για «κόκκινες γραμμές». Αν κρίνουν καλό να μην πειράξουν το φορολογικό σύστημα για τις ξένες επιχειρήσεις, δεν πρόκειται να χαριστούν ούτε για την ΑΤΑ ούτε για το κρατικό μισθολόγιο, αλλά ούτε και για το σύστημα συντάξεων.

Το φλέγον ερώτημα είναι αν θα μείνουμε σε περικοπές των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων ή αν θα απαιτηθούν και μαζικές απολύσεις. Την ίδια ώρα έγκυρες πηγές από την έδρα του ΔΝΤ πληροφορούν τη «Σ» ότι πρώτος όρος στο Μνημόνιο δεν μπορεί να είναι άλλος από την αύξηση του ΦΠΑ γύρω στο 18%(+3 δηλ). «Από τη στιγμή που στην υπόλοιπη Ευρώπη ο μέσος όρος είναι στο 20% δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια…

Οι ίδιοι κύκλοι υποστηρίζουν ότι και η αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ, αφού «είναι η πιο αναίμακτη από τις τρεις επιλογές που έχουμε στο συνταξιοδοτικό. Οι άλλες δυο είναι είτε η αύξηση εισφορών, είτε η μείωση συντάξεων…». Τέλος, επιμένουν ότι θα υπάρξει και όρος ή όροι για τους ημικρατικούς. «Το κράτος χρειάζεται χρήματα. Αν κάνει σήμερα κινήσεις αποκρατικοποίησης σε οργανισμούς που είναι κερδοφόροι θα βρει ιδιωτικά κεφάλαια και πρόθυμους επενδυτές…».

Η καυτή πατάτα των διαπαγματεύσεων είναι όμως το φορολογικό καθεστώς των ξένων επιχειρήσεων. Αλλά σε αυτόν τον τομέα φαίνεται ότι η Κυβέρνηση έχει κάνει ήδη μεγάλο μέρος της ζημιάς χωρίς να το καταλαβαίνει. Τις τελευταίες μέρες φημολογείται έντονα ότι ρωσικά κεφάλαια αποσύρονται από την Κύπρο με τον φόβο των συνεπειών του νέου ρωσικού δανείου που μπορεί να πάρει η Κύπρος.