Άνοιξε ο χορός της Προεδρολογίας

(Από το άρθρο μου στην Κυριακάτικη Σημερινή 25/12/11)

•  Ονόματα δίνουν και παίρνουν στα κομματικά γραφεία ενόψει του 2013
• Ακόμα και αν δεν ίσχυε το δημοσιογραφικό αξίωμα ότι «οι δημοτικές εκλογές είναι πρόκριμα για τις Προεδρικές», με ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα έπρεπε να το σκεφτούμε…
• Σε όλα τα σενάρια επανέρχεται και εκείνο της επαναδιεκδίκησης από τον Δημήτρη Χριστόφια, το οποίο για κάποιους μήνες τώρα ήταν… «θέμα-ταμπού» 
• Γιατί ο Αναστασιάδης τρίβει τα χέρια του

Οι θριαμβικές διαστάσεις που πήρε η νίκη του Δημοκρατικού Συναγερμού έχουν καταγραφεί απ’ όλες τις πολιτικές δυνάμεις και τα κέντρα αποφάσεων, ασχέτως των επίσημων παραδοχών και δηλώσεων. Ακόμα και αν δεν ίσχυε το δημοσιογραφικό αξίωμα ότι «οι δημοτικές εκλογές είναι πρόκριμα για τις προεδρικές», με ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα έπρεπε να το σκεφτούμε.

Σε απόσταση βολής το 50%

Το ποσοστό του σχεδόν 40% που πήρε το κόμμα του Νίκου Αναστασιάδη στην κυπριακή πολιτική σκηνή είναι κάτι σαν ποσοστό αυτοδυναμίας. Όπως επισημάναμε και πριν από τις εκλογές, η κρίσιμη αριθμητική πράξη σήμερα είναι «ΔΗΣΥ+ΕΔΕΚ+ΕΥΡΩΚΟ», σε σύγκριση με την πρόσθεση «ΑΚΕΛ+ΔΗΚΟ». Αθροίζοντας παγκύπρια τα ποσοστά του ΔΗΣΥ και των άλλων δυο αντιπολιτευόμενων κομμάτων, έχουμε ποσοστό που… εκλέγει Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Με ποσοστά μεταξύ 5% και 7% στους μεγαλύτερους δήμους (αλλά και 19% στην Πάφο), η ΕΔΕΚ δεν φάνηκε να βρίσκεται στην καλύτερη στιγμή της. Αν, όμως, για χάρη συζήτησης προσθέσουμε και τα αντίστοιχα ποσοστά του ΕΥΡΩΚΟ (μεταξύ 3% και 5%), τότε πρέπει να γίνεται λόγος για μια εκλογική μάζα της τάξης του 8-12%. Ενώ συχνά σε μικρότερους δήμους, ακόμα και όταν απουσιάζει εντελώς το ΕΥΡΩΚΟ, η ΕΔΕΚ έχει υψηλότερα ποσοστά (που κάποτε αγγίζουν και το 12-13%).

Προσθέτοντας αυτήν τη μεικτή δύναμη ΕΔΕΚ-ΕΥΡΩΚΟ στο γενικό ποσοστό 39,2% που σημείωσε ο ΔΗΣΥ παγκύπρια, σε επίπεδο δημοτικών συμβουλίων, τότε φθάνουμε στο ζητούμενο 50%. Βέβαια, αυτή η λογική είναι ακόμα αυθαίρετη. Κανένας και τίποτα δεν λέει ούτε ότι η ΕΔΕΚ και το ΕΥΡΩΚΟ συντάσσονται με τον ΔΗΣΥ ούτε ακόμα ότι τα δυο μικρότερα κόμματα «πάνε μαζί»…

Προβληματική συνταγή νίκης

Από την άλλη μεριά, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ, εκτός της αποτυχίας τους να εκλέξουν μια σειρά από υποψήφιους δημάρχους που υποστήριξαν μαζί (με κραυγαλέες περιπτώσεις τη Λάρνακα, το Στρόβολο, τη Λακατάμια, τα Λατσιά, τον Άγιο Δομέτιο κ.ο.κ), τα δύο κόμματα παρουσιάζουν αρκετά μειωμένα κομματικά ποσοστά. Αθροίζοντας τα ποσοστά των δυο κομμάτων στους μεγάλους δήμους, διαπιστώνει κανείς ότι, εκτός της Λεμεσού, παντού υπολείπονται αρκετά μιας κάποιας πλειοψηφίας (με αποκορύφωμα το Στρόβολο, όπου μόλις αγγίζουν 40%). Αλλά και στους πλείστους μεσαίους δήμους απέχουν αυτήν τη στιγμή από του να εξασφαλίσουν «προεδρική πλειοψηφία». Στην Πινδάρου επικρατεί πανηγυρική ευφορία ακόμα και αν προληπτικά θέλησαν να το κρύψουν. Οι στενοί συνεργάτες του Νίκου Αναστασιάδη έχουν ήδη αρχίσει να του συμπεριφέρονται όπως σε… μελλοντικό Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Βλέποντας τη στρατηγική των «τόνων μετριοπάθειας και του ανοίγματος στην κοινωνία» να αποδίδει, αποφάσισαν να συνεχίσουν στην ίδια πορεία.

Ο παράγοντας αποχή

Αν όμως κάτι φαίνεται να παραλείπουν ή και να υποτιμούν, είναι δυο στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι η εξαιρετική επίδοση που έδωσε στον ΔΗΣΥ το μεγαλύτερο εκλογικό σκορ από την ίδρυσή του (ακόμα μεγαλύτερο και από εκείνα του Γλαύκου Κληρίδη), οφείλεται μάλλον πιο πολύ στα «χάλια» των άλλων παρά στις δικές τους σωστές επιλογές. Το δεύτερο είναι ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το αυξημένο ποσοστό αποχής να τροφοδοτείται περισσότερο από ψηφοφόρους του ΑΚΕΛ και του ΔΗΚΟ, που δεν έβλεπαν κίνητρο να πάνε να ψηφίσουν, αλλά μπορεί να το κάνουν στις προεδρικές εκλογές.

Εξάλλου, ο πονοκέφαλος της Πινδάρου θα είναι από αυτήν τη στιγμή να διαχειριστεί τη μέχρι τώρα προσέγγιση με την ΕΔΕΚ και το ΕΥΡΩΚΟ και να τη μετουσιώσει σε εκλογική συμμαχία. Εκ πρώτης όψεως, τόσο στην ΕΔΕΚ όσο και στο ΕΥΡΩΚΟ απορρίπτουν κατηγορηματικά κάτι τέτοιο. Αυτό, όμως, μπορεί και να μη σημαίνει κάτι. Ανοίγει μια περίοδος αναζητήσεων και διαπραγματεύσεων σε όλα τα επίπεδα.

Στο άλλο «στρατόπεδο», η πιο μεγάλη αδυναμία είναι ότι δεν πρόκειται πραγματικά για «στρατόπεδο ΑΚΕΛ-ΔΗΚΟ», αλλά μάλλον για συνεργασία «ΑΚΕΛ-Καρογιάν». Σ’ όλες τις περιπτώσεις συνεργασίας για την υποστήριξη δημάρχων οδηγήθηκαν τα δυο κόμματα περισσότερο από προσωπικές επιλογές του πρόεδρου του ΔΗΚΟ παρά από αποφάσεις του κόμματός του. Έτσι στο ΔΗΚΟ παραμένει ανοιχτή η ατζέντα. Αλλά και στο ΑΚΕΛ, αναλύοντας τα μέτρια έως πολύ κακά αποτελέσματα που παρουσίασε η συνεργασία, προβληματίζονται ήδη για κάποιο «Σχέδιο Β». 

Φήμες για «σχέδιο Β» στο ΑΚΕΛ

ΔΕΝ είναι, εξάλλου, τυχαίο που, εκτός της «τετριμμένης» ιδέας για υποψηφιότητα Μάριου Καρογιάν, με στήριξη ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ, ακούγονται και άλλες «ιδέες» από την Εζεκία Παπαϊωάννου. Ως «εναλλακτικές λύσεις», εκτός της μόνιμης αναφοράς στον πρώην Υπουργό Χρίστο Μαυρέλλη, ως κοινό υποψήφιο, τώρα προβάλλονται τα ονόματα «αμιγώς» ΑΚΕΛικών όπως του Κίκη Καζαμία, του Ανδρέα Χρήστου, αλλά ακόμα και του «στρατηγού» Νίκου Κατσουρίδη.

Όλα αυτά, βεβαίως, στο επίπεδο της φήμης ή της «διερεύνησης». Πρέπει, όμως, να τονισθεί ότι μέσα σε όλα τα σενάρια, επανέρχεται και εκείνο της επαναδιεκδίκησης από το Δημήτρη Χριστόφια, το οποίο για κάποιους μήνες τώρα ήταν… «θέμα-ταμπού».

Ένα τέτοιο σενάριο στηρίζεται στο γεγονός ότι το ΑΚΕΛ φαίνεται πράγματι να συγκρατεί αρκετά τα κομματικά ποσοστά του. Αντίθετα απ’ ό,τι θα περίμενε κάποιος εξωτερικός παρατηρητής, οι επιδόσεις του δεν είναι αντίστοιχες της γενικής κατακραυγής που ακολούθησε την τραγωδία της ναυτικής βάσης. Θα έλεγε, λοιπόν, κάποιος ότι άμα περάσει και άλλος χρόνος και αν προστεθούν και κάποιες θετικές επιδόσεις της Προεδρίας (βλέπε ευρωπαϊκή προεδρία), πιθανόν να υπάρξει μέχρι τις Προεδρικές πλήρης ανάκαμψη. Εκείνο, όμως, που προβληματίζει είναι ότι, ανεξάρτητα από τα κομματικά ποσοστά, οι πολίτες σε αρκετές περιπτώσεις δεν φάνηκε να εμπιστεύονται τις επιλογές που έκαναν από κοινού ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ για να δώσουν λύση σε δημαρχίες.


Η πολύ πιο ευνοϊκή συγκυρία για τον ΔΗΣΥ 

ΟΠΟΙΑ, όμως, και αν είναι η σεναριολογία και όσοι άγνωστοι και αν υπάρχουν ακόμα στις εξισώσεις, το σίγουρο είναι ότι ο Νίκος Αναστασιάδης τρίβει τα χέρια. Συγκρίνοντας με την εμπειρία των Δημοτικών του 1991, που οδήγησαν τελικά στη συμμαχία ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ, η οποία είχε οδηγήσει στον δεύτερο γύρο του 1993 τον Γλαύκο Κληρίδη στην Προεδρία της Δημοκρατίας, στην Πινδάρου βρίσκουν τη συγκυρία πολύ πιο ευνοϊκή. Αυτό παρά το γεγονός ότι, αντίθετα με τότε, σήμερα φαίνεται μακριά μια ανάλογη συνεργασία ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ.

Ακόμα και αν το 39,2% δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι είναι η πραγματική κομματική δύναμη (μόλις πριν από μερικούς μήνες το σκορ των βουλευτικών ήταν 34,3%), είναι ένα απίστευτα ψηλό ποσοστό για τα κυπριακά δεδομένα, που δίνει στον Νίκο Αναστασιάδη δυο πολύτιμα στοιχεία: Ευχέρεια κινήσεων και εκείνο τον «αέρα του νικητή». Επομένως, το τι μπορεί να καταφέρει ή να σχεδιάσει ο ΔΗΣΥ θα εξαρτηθεί περισσότερο από τον εαυτό του και τον ηγέτη του, παρά από τους άλλους. Έτσι, όμως, αποκτά πια ιδιαίτερη σημασία και εκείνο το «παλιό μεγάλο αγκάθι», που είναι οι θέσεις στο Κυπριακό. Αυτό ίσως να είναι ο μεγαλύτερος αστάθμητος παράγοντας που, αναλόγως και των πολιτικών εξελίξεων, θα μπορούσε να αφαιρέσει το… σαφές προβάδισμα Αναστασιάδη. Μπορεί σήμερα το Κυπριακό να είναι «καταχωνιασμένο» στο πίσω μέρος του μυαλού όλων, αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες...