Οι δοκιμασίες του Προέδρου

Άρθρο μου στην Κυριακάτικη Σημερινή 6/11/2011)

 

Στον αστερισμό των εξελίξεων μετά την τριμερή της Νέας Υόρκης, είτε τέθηκε «ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα» είτε όχι, τώρα στην ατζέντα του Δημήτρη Χριστόφια μπήκε και το νέο ραντεβού του Ιανουαρίου. Για να φτάσει, όμως, εκεί ο Πρόεδρος δεν θα κάνει απλώς διακοπές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Στο μεταξύ, έχει να περάσει τρεις μεγάλες δοκιμασίες και πιθανότατα μια δυσάρεστη έκπληξη.

Πρώτη και ίσως πιο ανώδυνη δοκιμασία, η πραγματοποιηθείσα προχθές Παρασκευή, εκρηκτική συζήτηση στη Βουλή για το πόρισμα Πολυβίου και τις ευθύνες του Προέδρου. Έπειτα (και πιο δύσκολα), ακολουθεί το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών, μέσα από το οποίο θα καταγραφεί στο ποσοστό του ΑΚΕΛ για τα δημοτικά συμβούλια η «ζημιά της έκρηξης». Τρίτη δοκιμασία, η συζήτηση και ψήφιση του Προϋπολογισμού. Στο μεταξύ, όμως, τεραστίων διαστάσεων δυσάρεστη έκπληξη θ’ αποτελούν οι καταιγιστικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Με την καθολική παραδοχή πια, ότι η κυπριακή οικονομία δεν πρόκειται να παραμείνει «υπό σκιάν...».

Το Κυπριακό

Όσο και να δοκιμάσει να «παζαρέψει» στο ενδιάμεσο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και διαπραγματευτής της ε/κ πλευράς, δεν μπορεί να αποτρέψει ένα σχήμα διακυβέρνησης του «συνεταιρικού κράτους», όπως ακριβώς το επιζητεί η τουρκική πλευρά, αλλά τελικά θα «χρεωθεί» και στον ίδιο. Ο λόγος είναι ότι γίνεται μια «συρραφή» πάνω στις αρχικές δικές του προτάσεις και η τουρκική πλευρά θα εμφανιστεί ως η διαλλακτική πλευρά, που «υποχωρεί και τις αποδέχεται», έχοντας όμως σαφές ανταλλάγματα σε τρία επίπεδα: Πρώτα στο εδαφικό-περιουσιακό, έπειτα στο ζήτημα των εποίκων και, τέλος, στο κομμάτι της εξουσίας που αφορά τις «διεθνείς συμβάσεις».

Συγκεκριμένα, καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι στο περιουσιακό οι Τούρκοι θα ζητήσουν να «χαλαρώσουν» κι άλλο οι υποχωρήσεις που έκανε η ελληνική πλευρά με τις προτάσεις Χριστόφια για «κατηγοριοποίηση» του δικαιώματος ιδιοκτησίας και για «υπό συνθήκες» προτεραιότητα των χρηστών έναντι των «παλιών» ιδιοκτητών. Στη συνέχεια, η στρατηγική της τουρκικής πλευράς, που βρίσκει ήδη ερείσματα και στο επίπεδο του διεθνούς οργανισμού, θα είναι να «προσαρμοστεί» το εδαφικό σ’ αυτήν τη νέα και πρακτική φιλοσοφία ρύθμισης των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων.

Όπλο μέχρι τότε, θα είναι και το έδαφος που θα ελέγχει πια με καθαρή ιδιοκτησία η Άγκυρα, μέσω της γνωστής δραστηριότητας της Επιτροπής Ακινήτων (Αποζημιώσεων). Έτσι, η τουρκική πλευρά θα επιδιώξει «όσο το δυνατόν μικρότερη αναστάτωση και μετακινήσεις» για να διατηρηθούν οι συνθήκες ειρήνης και ησυχίας μέσα στον πληθυσμό...

Στο ζήτημα των εποίκων, χτίζοντας τόσο πάνω στην αρχική αποδοχή του Δημήτρη Χριστόφια για τις 50.000 -αριθμό τον οποίο θα επιδιώξουν να αναθεωρήσουν για «πρακτικούς και ανθρωπιστικούς λόγους»- όσο και στο παζάρι «υπηκοοτήτων», τελικά θα κρατήσουν περίπου το σημερινό στάτους αξιώνοντας και για τους επιπλέον εποίκους καθεστώς ανάλογο με «όλους τους κοινοτικούς που έφερε η Λευκωσία...». Ενώ τη διεθνή πτυχή, και όσες δικλίδες δοκίμασε να χτίσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα μπορέσουν να την ανατρέψουν σε προοπτική με την αξίωση αποδοχής των «Συμβάσεων» που έχει ήδη σε ισχύ το ψευδοκράτος. 

Αναζητεί σωσίβιο

Επειδή τα τουρκικά παιχνίδια και σχεδιασμοί είναι σε γνώση του, ο Δημήτρης Χριστόφιας θα αναζητήσει το επόμενο διάστημα να σχηματίσει δεξαμενές σκέψης και να προσφύγει σε ξένη εμπειρογνωμοσύνη. Οι πιθανότητες ανατροπής του αρνητικού ισοζυγίου είναι όμως μικρές. Ιδιαίτερα διότι με την επιτήδεια διαμεσολάβηση του «ορκισμένου για λύση» Αλεξάντερ Ντάουνερ, πολλοί από τους «διαύλους» σύγκλισης έχουν προ-υιοθετηθεί πια από τον ίδιο το μηχανισμό των Η.Ε.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Προέδρου, όμως, είναι άλλο. Όσο θα σχηματοποιείται η τελική εικόνα του Κυπριακού μέσα στη διαχείρισή του, φωνές «μιας κάποιας απόστασης» έχουν, ήδη, αρχίσει να ακούγονται ακόμα και μέσα στο ΑΚΕΛ. Και δεν είναι οι μόνες. Ακόμα πιο έντονο «πικρόν ποτήριον» των σχέσεων με το ΔΗΚΟ. Όσο κοντά κι αν έρθουν ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ λόγω κοινής υποστήριξης πολλών υποψήφιων δημάρχων (εάν τελικά επιτύχουν), άλλο τόσο θα απομακρύνονται με τον νέο χρόνο όταν θα είναι εδώ η «λυπητερή» του Μπαν Κι-Μουν.

Με ψήφισμα της Βουλής στη ράχη

Η ΠΡΩΤΗ, χρονικά, δοκιμασία του ήταν η προχθεσινή συζήτηση του πορίσματος Πολυβίου στη Βουλή. Το αρχικά αναμενόμενο ήταν να υπάρξει μια άνευ προηγουμένου «ομοβροντία» και από τα τρία άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα (συν τους Περδίκη και Κουλία), που θα έκανε τον κόσμο να ξαναζήσει τις «ενοχές προεδρίας και ΑΚΕΛ για το Μαρί». Όπερ και εγένετο, αφού ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Μάριος Καρογιάν επέλεξε να μη βάλει νερό στο κρασί του κατά την ομιλία του την Παρασκευή το μεσημέρι. «Κάρφωσε» το Δημήτρη Χριστόφια ως τον βασικό υπαίτιο της τραγωδίας, υπογραμμίζοντας πως δεν έχει κανένα λαϊκό έρεισμα στην κοινωνία.

Αν και ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ προσπάθησε και επέβαλε μια σχεδόν εφ’ όλης της ύλης συνεργασία του κόμματός του με το ΑΚΕΛ στις περισσότερες Δημαρχίες, δεν χαρίστηκε στον Πρόεδρο και στο κόμμα του, επιλέγοντας την τακτική «μια στο καρφί και μια στο πέταλο». Άλλωστε η ανάλυση των σημερινών δεδομένων για τον Μάριο Καρογιάν και τους συνεργάτες του είναι πως «δεν χαλά η σούπα» εξαιτίας μιας «φιλολογικής συζήτησης» στη Βουλή, έστω και αν αυτή η συζήτηση κατέληξε σε ψήφισμα που αξιώνει την παραίτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Τις επόμενες ημέρες, πολλά θα εξαρτηθούν από το κλίμα και το βαθμό πόλωσης που μπορεί να δημιουργήσει το ίδιο το ΑΚΕΛ με όπλο του την προβολή του «αντι-πορίσματος» που ετοίμασε.

Το «αγκάθι» της οικονομίας και η ψήφιση του Προϋπολογισμού 

ΑΣΥΓΚΡΙΤΑ μεγαλύτερη δοκιμασία θα είναι, όμως, η συζήτηση του Προϋπολογισμού. Αν και όλα δείχνουν ότι ο προϋπολογισμός θα περάσει, όλα δείχνουν, επίσης, ότι θα είναι και αρκετά αλλοιωμένος. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ αναγκαστούν να δώσουν θετική ψήφο, θα φροντίσουν να… πλειοδοτήσουν σε τροπολογίες, προκειμένου να διασκεδάσουν τις όποιες εντυπώσεις από τη «συμβιβαστική» στάση της θετικής ψήφου. Είναι, επομένως, αρκετά πιθανό ο Κίκης Καζαμίας να δει στο τέλος της διαδικασίας έναν «αγνώριστο» προϋπολογισμό. Πώς θα αντιδράσουν Χριστόφιας και Καζαμίας; Θα δεχτούν να τον εφαρμόσουν;

Ακόμη μεγαλύτερη, όμως, θα είναι η πίεση όταν με τη συζήτηση-ψήφιση του προϋπολογισμού θα προκύψουν μοιραία νέες και ασφαλέστερες προβλέψεις. Οι οποίες προφανώς δεν θα μιλούν σε καμιά περίπτωση για έλλειμμα κάτω από 3%. Τότε θα πέσουν κυριολεκτικά πάνω τους τόσο η Κομισιόν όσο και οι Οίκοι Αξιολόγησης. Εξάλλου, σε κάποια στιγμή, με τη δυσμενή πορεία που παίρνει η οικονομική κρίση, μπορεί να φανεί πως ούτε το «μπαλόνι οξυγόνου» του ρωσικού δανείου θα είναι αρκετό.

Αυτή η δοκιμασία της οικονομικής διαχείρισης πιθανώς να οδηγήσει από το πρώτο τρίμηνο κιόλας στην ανάγκη ακόμα πιο σκληρών μέτρων. Για την ακρίβεια οι σημειώσεις του προεδρικού οικονομικού επιτελείου αναφέρουν «διετές πάγωμα του ευρύτερου δημόσιου τομέα». Τι θα πει τότε ο αριστερός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος ήδη θα έχει στη ράχη ένα ψήφισμα της Βουλής, που του ζητά επισήμως να παραιτηθεί, κάποιες πολύ συγκριμένες εκλογικές απώλειες -που για ορισμένους μπορεί να φέρουν το ΑΚΕΛ να φλερτάρει με το «όριο» του 30%- αλλά και τη δαμόκλειο σπάθη που θα κρατά ο Μπαν Κι Μουν;

Τα σενάρια που ήθελαν ΑΚΕΛ και Προεδρικό να αποφασίζουν μετά τις δημοτικές εκλογές για την πορεία που θα ακολουθήσουν και δεν απέκλειαν ακόμα και το ενδεχόμενο «ελεγχόμενης παραίτησης», γίνονται πολύ πιο περίπλοκα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας γνωρίζει ότι μ’ ένα κράτος που θα βρίσκεται πάντα στη μέγγενη της δημοσιονομικής κρίσης, θα δυσκολευτεί πολύ να προχωρήσει έστω και «στοιχειωδώς αξιοπρεπώς» στο τεστ της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Θα το ρισκάρει, όμως, γιατί θέλει να κεφαλαιοποιήσει τη σημειολογία των (ευρωπαϊκών) προεδρικών στιγμών. Έχοντας στο μανίκι τον άσο των κοιτασμάτων. Γιατί εάν τελικά η γεώτρηση επιβεβαιώσει τις ενδείξεις για το μέγεθος των κοιτασμάτων του φυσικού αερίου, τότε ο ούριος άνεμος θ’ ανοίξει και τα πανιά της κυβέρνησης Χριστόφια…