Όλα δείχνουν ναυάγιο...

Κανείς δεν φαίνεται να αισιοδοξεί πια για τη συνάντηση της Γενεύης την ερχόμενη Τετάρτη. Ακόμα και οι άλλοτε αισιόδοξοι διπλωματικοί κύκλοι, τώρα ομολογούν ότι «δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος λόγος για να βγει κάτι καλό…». Το μόνο πράγμα που ευνοείται από την επικείμενη συνάντηση είναι οι διακομματικές αντιπαραθέσεις και το… φολκλόρ του Εθνικού Συμβουλίου.

Επί της ουσίας η μόνη θέση που φαίνεται να έχει η Λευκωσία είναι ότι εφ' όσον επιβεβαιώνονται οι τελευταίες θέσεις που κατέθεσε ο Ντερβίς Έρογλου, τότε θα υποδείξει στο Γενικό Γραμματέα ότι αυτές ξεφεύγουν από το συμφωνημένο πλαίσιο, την ώρα που η ίδια θα δηλώνει προσήλωση σε αυτό.

Συγκρούσεις με τους «δεύτερους»

Στην τελευταία συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου, την εβδομάδα που πέρασε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας βρέθηκε σε αντιπαράθεση σχεδόν με όλους. Αρχή έγινε όταν έκανε απόπειρα να διακρίνει τις θέσεις ενός «επίσημου ΔΗΚΟ» από εκείνες του «ανεπίσημου ΔΗΚΟ», δίνοντας τον τίτλο αυτό στον αναπληρωτή πρόεδρο του κόμματος, Γιώργο Κολοκασίδη. Από τα πυρά του δεν γλίτωσε, όμως, ούτε ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ, αφού όταν το έφερε η συζήτηση, καταλόγισε στον Αβέρωφ Νεοφύτου ότι φωνασκεί και θορυβεί στα ραδιόφωνα («παουρίζει» ήταν ο ακριβής πολιτικός όρος) για το ζήτημα του φυσικού αερίου.

Στην περίπτωση, όμως, της ΕΔΕΚ ο «δεύτερος τη τάξει» εκπρόσωπος στο Εθνικό δεν είναι ακριβώς «δεύτερος», και έτσι δεν είναι εύκολο να δεχτεί επικρίσεις από τον Πρόεδρο Χριστόφια. Αντ’ αυτού, ο Βάσος Λυσσαρίδης πέρασε σε «προληπτική αντεπίθεση». Όταν ο Πρόεδρος ζήτησε ανάπαυλα στη συνεδρίαση, ειδικά την ώρα που ήταν να δοθεί ο λόγος στους «δεύτερους» των κομμάτων, ο Γιατρός, δείχνοντας θιγμένος, απείλησε ότι αν γινόταν διακοπή σε εκείνο το σημείο, ο ίδιος θα αποχωρούσε και δεν θα συμμετείχε ξανά. Μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο φυσικά, δεν έγινε διάλειμμα. Η σφοδρότερη, όμως, επίθεση έγινε από την πλευρά του Προέδρου Χριστόφια για… κάποιον απόντα. Στο πλαίσιο των συζητήσεων, ο Πρόεδρος κατηγόρησε τον Αρχιεπίσκοπο ότι υποστηρίζει τους εθνικιστές του ΕΛΑΜ που «εκπαιδεύονται καθημερινά σε στρατιωτικές ασκήσεις και στα παιγνίδια πολέμου με νερομπογιές».

…Και ο ανασχηματισμός που δεν έγινε ποτέ

Με το Κυπριακό σε στασιμότητα, οι επόμενοι μήνες, δηλαδή η προεκλογική περίοδος των Βουλευτικών, θα αναλωθούν περισσότερο γύρω από τα ζητήματα εσωτερικής διακυβέρνησης

Ενώ αυτά περίπου διαμείβονταν στο Εθνικό Συμβούλιο, όλοι συμφωνούν ότι το επόμενο «ορόσημο» είναι το ραντεβού του Μαρτίου, που έχει ήδη προαναγγείλει ο Γενικός Γραμματέας. Η επίσημη θέση της ελληνικής κυπριακής πλευράς, ότι «θα ήταν αυτοκτονία αν υπαναχωρούσαμε τώρα από θέσεις που πήρε ο Πρόεδρος Χριστόφιας», δεν λέει τίποτα για τη στρατηγική ή την παρέμβαση που θα μπορούσε να έχουμε ενόψει του προαναγγελλόμενου αδιεξόδου. Όλα, λοιπόν, δείχνουν ότι με το Κυπριακό σε ναυάγιο, θα πάμε σε βουλευτικές εκλογές τον προσεχή Μάιο με κυρίως «εσωτερική ατζέντα».

Με το Κυπριακό σε στασιμότητα, οι επόμενοι μήνες, δηλαδή η προεκλογική περίοδος των Βουλευτικών, θα αναλωθούν περισσότερο γύρω από τα ζητήματα εσωτερικής διακυβέρνησης. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας δεν φαίνεται να θέλει ή να μπορεί να ανακόψει τον ρουν των πραγμάτων, αφού και ο περιβόητος ανασχηματισμός του Υπουργικού Συμβουλίου φαίνεται πια να έχει ακυρωθεί. Κάτι τέτοιο θα δώσει, βέβαια, μια πρώτης τάξεως ευκαιρία στην αντιπολίτευση να «κάνει παιχνίδι».

Γεγονός είναι, όμως, ότι ήδη η αντιπολίτευση έχει «γράψει πόντους» σε αυτό το παιχνίδι. Διότι, εκτός από όλα τα άλλα, το «σίριαλ ανασχηματισμός» κρατά περίπου εδώ και 18 μήνες. Ο αριθμός μάλιστα (18) είναι σαν να έχει συμβολική σημασία! Όλη η συζήτηση γίνεται περίπου από τότε που νομοθετήθηκε ότι οι υπουργοί δικαιούνται σύνταξης μετά από τουλάχιστον 18μηνη θητεία. Έτσι, μόλις ένα Υπουργικό Συμβούλιο κλείσει 18 μήνες ζωής, συνήθως αρχίζει η φημολογία για επικείμενο ανασχηματισμό, αφού ο Πρόεδρος μπορεί να κάνει τις «διορθώσεις» που χρειάζονται και να ρίξει από το σκάφος του τα «βαρίδια» (από την ώρα που όσοι ανασχηματιστούν θα πάρουν τουλάχιστον σύνταξη...).

Έτσι ακριβώς έγινε και στην περίπτωση του Προέδρου Χριστόφια. Βεβαίως, τα κενά, οι πολιτικές αδυναμίες και οι αποτυχίες στην Κυβέρνησή του(υπάρχουν σε κάθε κυβερνητικό σχήμα) είναι εντελώς πραγματικά. Αναδείχτηκαν πράγματι υπουργοί που το έργο τους δεν δικαιολογούσε την παρουσία τους και άλλοι που οι θέσεις και ενέργειές τους έβρισκαν μεγάλη αντίθεση. Έτσι δημιουργήθηκε σχεδόν από την αρχή μια «λίστα» με υποψήφιους για αποχώρηση.

Το «αντίστροφο» X-Factor

Από την ώρα που πέρασαν και δυο-τρεις μήνες από τα 18μηνα της Κυβέρνησης, δηλαδή μέσα στον περσινό χειμώνα, άρχισαν να φουντώνουν οι φήμες για ανασχηματισμό. Οι πληροφορίες έφταναν καθημερινά στα μέσα ενημέρωσης και τα τελευταία έκαναν διερευνήσεις. Ταυτόχρονα, τη συζήτηση τροφοδοτούσαν και οι απαραίτητες δημοσκοπήσεις. Η κοινή γνώμη έπαιρνε έτσι μια εικόνα. Είτε υπήρχε κάποια δόση αλήθειας σε όλα αυτά είτε όχι, το γεγονός είναι ότι η κοινή γνώμη γινόταν τακτικά δέκτης πληροφοριών για επικείμενο ανασχηματισμό.

Φούντωναν έτσι και τα σενάρια... Ότι φεύγουν αυτοί και έρχονται εκείνοι. Ότι ο Πρόεδρος θα περίμενε να δει πρώτα αν θα έμενε ή θα έφευγε το ΔΗΚΟ από την Κυβέρνηση. Ότι τα κόμματα έχουν θέσεις και αξιώσεις και δεν τα βρίσκουν εύκολα στη «μοιρασιά», και γι’ αυτό υπάρχει καθυστέρηση. Η αλήθεια είναι ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Αν ήθελε να διαχειριστεί την όποια παραφιλολογία, θα μπορούσε άνετα εδώ και ενάμιση χρόνο να την είχε κόψει μια και καλή. Αλλά δεν το έκανε... Στην πραγματικότητα ευθύνεται διότι δεν διαχειρίστηκε καθόλου το θέμα.

Η Κυβέρνησή του αρκείται πάγια σε μια δήλωση που λέει το αυτονόητο, ότι δηλαδή «ο ανασχηµατισµός είναι συνταγματικό προνόμιο του Προέδρου». Μια τέτοια, όμως, δήλωση κρατά ανοιχτό και ζεστό το θέμα. Συνεπώς, να το ήθελε άραγε ως «δαμόκλειο σπάθη» πάνω από τα κεφάλια των «ανυπότακτων του ΔΗΚΟ»; Να το ήθελε ακόμα ως τροφή ελπίδας για την κοινή γνώμη και ιδιαίτερα για το απογοητευμένο ακροατήριο της Αριστεράς;

Το βέβαιο πάντως είναι ότι συντηρώντας ένα «κλίμα επικείμενου ανασχηματισμού», πρώτον, έκανε την Κυβέρνησή του να θυμίζει πειραματική σκηνή τύπου X-Factor και δεύτερο δυσχέρανε κατά πολύ το έργο μερικών, τουλάχιστον, υπουργών του.

Μέσα σε ένα δεδομένο κλίμα «αναχηματισμολογίας», τη φηµολογία ενισχύουν οι δημοσκοπήσεις, που ρωτούν για τους πιο δημοφιλείς ή αντιπαθείς υπουργούς, για το ποιοι υπουργοί πέτυχαν ή απέτυχαν και για το ποιοι υπουργοί πρέπει να φύγουν. Έτσι, στο τέλος δημιουργείται κάτι σαν «αντίστροφο Χ-Factor». Πρώτα ψηφίζει η κοινή γνώμη ποιοι θέλει να φύγουν και μετά αποφασίζει ο κριτής (δηλαδή ο Πρόεδρος, με το «Συνταγματικό προνόμιο») ποιοι μένουν και ποιοι όχι.

Τον κρατά για τα δύσκολα…

Το πρώτο, λοιπόν, που πέτυχε ο κ. Δημήτρης Χριστόφιας μέχρι αυτή την ώρα που συμπληρώνει 36 μήνες ένοικος στο Προεδρικό, επιτρέποντας την παράταση της φημολογίας, είναι να φαίνεται ο ίδιος ιδιαίτερα αναποφάσιστος. Για 18 µήνες δεν µπορεί να πάρει µιαν απόφαση, αν θα κάνει ή δεν θα κάνει ανασχηµατισµό, αλλά ούτε και σπεύδει να µας πει τι σκέφτεται.

Το δεύτερο, και σοβαρότερο, είναι ότι ουσιαστικά αχρηστεύει και παροπλίζει μερικούς τουλάχιστον υπουργούς του, που φαίνεται να είναι «υπό προθεσμία». Κάτι σαν τις «συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου». Πέραν του ότι αυτό δεν είναι και πολύ ευχάριστο για ανθρώπους που ο ίδιος επέλεξε να συµµετέχουν στην Κυβέρνησή του, οπωσδήποτε είναι και άκρως αντιπαραγωγικό. Ενώ, πολιτικά, είναι ιδιαίτερα ζημιογόνο.

Κάποια πρόσωπα, όμως, που γνωρίζουν τα «ενδότερα», διαβεβαιώνουν ότι, «μετά από πολλή σκέψη», ίσως ο Πρόεδρος να μη μετανιώνει που δεν έκανε ακόμα ανασχηματισμό. Οι τελευταίες εκτιμήσεις μιλούν για «δραματικά αποτελέσματα» στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές, αλλά και για πιθανούς τριγμούς αμέσως μετά. Επομένως, ο Πρόεδρος φαίνεται να κρατά τον ανασχηματισμό για την κρίσιμη εκείνη περίοδο, τότε που μάλλον θα φανεί ότι «ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ δεν είναι πια πλειοψηφία».

Μετά το πέρας των βουλευτικών εκλογών για δύο κυρίως λόγους

ΜΕ ΔΥΟ λόγια, ανασκοπώντας τους 36 μήνες αυτού του Υπουργικού Συμβουλίου, φαίνεται ότι ο Πρόεδρος Χριστόφιας δεν θα κάνει προς το παρόν ανασχηματισμό, διότι ήδη τον έχει... κάψει. Πολυδιαφημισμένος, ως φήμη, ο ανασχηματισμός έμοιαζε τελικά να αφορά δύο υπουργούς, δηλαδή τον εξής γνωστό έναν... Το ΑΚΕΛ από καιρό ξεκαθάρισε ότι δεν επιθυμεί να δει κανένα από τα στελέχη του να αποχωρούν από τα υπουργεία τους. Από την ώρα, όμως, που ο Κύπρος Χρυσοστομίδης φαίνεται να συμμετέχει στο ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ, είναι «αυτονόητο» ότι και ο υπουργός της «Έπαλξης» θα παραμείνει στο Δικαιοσύνης.

Από το ΔΗΚΟ, μέσα από την εύθραυστη σχέση που κατέληξε να έχει ο Δημήτρης Χριστόφιας με τον Μάριο Καρογιάν, προέκυψε ότι Μάρκος και Πατσαλίδης δεν αλλάζουν. Εσχάτως, μάλιστα, προστέθηκε πως ούτε ο Αντώνης Πασχαλίδης αλλάζει. Ο Σταυράκης, αφού πέρασε τη φουρτούνα των μέτρων, μπορούσε να θεωρηθεί και πιθανά «αναλώσιμος» (για να «χρεωθεί» και τα μέτρα). Όμως, το εξαιρετικά ασταθές οικονομικό κλίμα, οι υποβαθμίσεις και τα τυχόν επικείμενα νέα μέτρα, έκαναν την παραμονή του χρήσιμη και τον ίδιο εφτάψυχο.

Οι δύο τελευταίοι διορισθέντες σε αντικατάσταση εκείνων της ΕΔΕΚ που αποχώρησαν, δεν νοείται να ανασχηματισθούν. Άρα, η όλη συζήτηση αφορά μόνο στους υπουργούς Άμυνας και Παιδείας! Μετά την περιπέτεια με την υγεία του, ο φερόμενος ως σίγουρος για ανασχηματισμό Υπουργός Άμυνας, επανήλθε στα καθήκοντά του, δηλώνει παρών και έτοιμος να συνεχίσει το έργο του. Άρα μένει μόνο ο Υπουργός Παιδείας. Δηλαδή, όλη αυτή η συζήτηση γίνεται ή έγινε, τελικά, για τον κ. Αντρέα Δημητρίου;

Το σχέδιο

Στο μυαλό του Προέδρου Χριστόφια υπάρχει νέο σχέδιο, προτεινόμενο από τους στενούς συνεργάτες και συμβούλους του. Ο ανασχηματισμός θα γίνει μετά το πέρας των βουλευτικών εκλογών και αυτό για δύο κυρίως λόγους. Θα επιτρέψει στον Πρόεδρο να ανακατέψει την τράπουλα και να απορροφήσει τους όποιους κραδασμούς θα δημιουργήσει ένα τυχόν κακό αποτέλεσμα για την κυβερνητική συνεργασία ΑΚΕΛ - ΔΗΚΟ. Και, κατά δεύτερον, θα επιτρέψει στον Πρόεδρο να… «κρατά το ΔΗΚΟ από το αφτί», προκειμένου να επιτευχθεί νέα συνεργασία και για την Προεδρία της Βουλής (κι άρα να αποτρέψει το όποιο «love story» μεταξύ ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ).