Οι Προεδρικές στη δίνη της οικονομικής κρίσης και των παρενεργειών των εξελίξεων στην Ελλάδα
Ο νέος Πρόεδρος θα έχει πολύ δύσκολο έργο, με τους οίκους αξιολόγησης να καραδοκούν, με την αγωνία του “κουρέματος” να μην έχει εκλείψει και με τους ξένους δανειστές να δυσπιστούν
Το μεγάλο στοίχημα της νέας προεδρίας θα είναι να χειριστεί όσο γίνεται σωστά και επωφελώς το ζήτημα της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου και παράλληλα να κόψει τον φαύλο κύκλο του κρατικού δανεισμού.
Του χρόνου τέτοιες μέρες η χώρα μας θα κάνει προεδρικές εκλογές. Ξεκίνησαν ήδη τα “εκλογικά ταμπούρλα”, ενώ υποψήφιοι και σενάρια δίνουν και παίρνουν. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα πρόκειται για μια πολύ σκληρή μάχη. Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης, μετά την εμπειρία της προεδρίας Χριστόφια και ιδιαίτερα το Μαρί και το Γκριν-τρι, λένε “φτάνει πιά!”. Ιδιαίτερα ο ΔΗΣΥ, έχοντας πλέον μιαν ολόκληρη δεκαετία μακριά από την εξουσία, μοιάζει να… επιζητεί με κάθε τρόπο να επανέλθει.
Από την πλευρά τους ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ μετρούν τις πληγές και το κόστος από τη στήριξη που είχαν δώσει αρχικά στον Δημήτρη Χριστόφια και διαβεβαιώνουν ότι “αυτήν τη φορά θα γίνουν σωστές επιλογές”. Ενώ το ΑΚΕΛ δεν φαίνεται με κανέναν τρόπο διατεθειμένο να παραδώσει τα όπλα. Εκείνο που φαίνεται να καίει ιδιαίτερα την κυπριακή Αριστερά είναι να μην καταγραφεί στη μνήμη του λαού ως η απόλυτη αποτυχία, η πρώτη φορά που έχει ασκήσει άμεσα την εξουσία…
Κακά μαντάτα από την Κομισιόν
Στις μέρες μας, η πολιτική είναι εντελώς δεμένη με την οικονομία. Όσο και αν παλιά θα φαινόταν απίστευτο, η οικονομική κατάσταση μετρά πολύ περισσότερο και από αυτό το Κυπριακό. Ειδήσεις όπως τα τελευταία στοιχεία που φτάνουν από τις Βρυξέλλες και οι προειδοποιήσεις για την κυπριακή οικονομία, πέφτουν πολύ βαριά πάνω στο τραπέζι των σεναρίων και των πολιτικών υπολογισμών.
Αυτές τις μέρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε για κάποιους κρίσιμους οικονομικούς δείκτες των οικονομιών των χωρών-μελών. Η Κύπρος, εκτός από τα προβλήματα του δημοσίου χρέους, ξεχωρίζει αρνητικά και για τη χρέωση του ιδιωτικού τομέα. Τα κυπριακά νοικοκυριά έχουν τη δεύτερη, μετά την Ιρλανδία, χρέωση μέσα στην Ευρώπη των 27.
Με «πρωταθλητές» του Ιρλανδούς, που χρωστούν στις τράπεζες 341% του ΑΕΠ της χώρας τους, οι Κύπριοι ερχόμαστε δεύτεροι αφού το χρέος του ιδιωτικού τομέα στις τράπεζες ανεβαίνει σε ποσοστό 289% του ΑΕΠ. Ακόμα και στην «καταχρεωμένη» Ελλάδα, το χρέος του ιδιωτικού τομέα στις τράπεζες είναι μόλις 124%, δηλαδή πολύ χαμηλότερο απ' ό,τι στην Κύπρο.
Η Κομισιόν έστειλε στη Λευκωσία και μια σοβαρή προειδοποίηση για την αύξηση του ιδιωτικού δανεισμού. Τα στοιχεία της δείχνουν ότι στην Κύπρο ο δανεισμός μεγαλώνει 30,5% του ΑΕΠ, ενώ η Κομισιόν θεωρεί ως όριο ένα ποσοστό 15%. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να περιοριστούν περίπου στο μισό τα νέα δάνεια. Δηλαδή θα πρέπει να μάθουμε να μη ζούμε με δανεικά, έστω και αν η οικονομία μας δεν έχει φτάσει ακόμα στην κάκιστη κατάσταση της ελλαδικής.
Αυτή η «είδηση» έρχεται να προστεθεί όμως σε περικοπές μισθών, επιδομάτων και κρατικών παροχών. Με άλλα λόγια, ενώ τα κυπριακά νοικοκυριά θα έχουν κατά μέσον όρο χαμηλότερα εισοδήματα, θα πρέπει να σταματήσουν να δανείζονται.
Εκτός από τις αντοχές και τις δυνατότητες του κράτους απέναντι στο παζλ του χρέους, έρχεται να προστεθεί και εκείνο των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Θα μπορούν οι ιδιώτες στην Κύπρο ν' ανταποκριθούν μέσα σε βαθιά κρίση σε τόσο ψηλά χρέη;
Οικονομικές σχέσεις με Ελλάδα
Εκτός αυτού, όμως, τα μεγάλα ερωτήματα για την Κύπρο έχουν την άκρη τους στην Ελλάδα...
Ο καταποντισμός της ελλαδικής οικονομίας έχει σοβαρό αντίκτυπο πάνω στην κυπριακή οικονομία. Όλοι πια γνωρίζουν ότι το μέλλον του τραπεζικού και χρηματοοικονομικού συστήματος της Κύπρου εξαρτάται από το τι θα γίνει στην Ελλάδα και αν η ελλαδική οικονομία μπορεί να επιβιώσει.
Μπορεί να είναι πολυσυζητημένος ο επισφαλής δανεισμός του ελληνικού δημοσίου έναντι των κυπριακών (και ελλαδοκυπριακών) τραπεζών, αλλά θα υπάρξουν και άλλες συνέπειες. Θα πληγεί, οπωσδήποτε, ο τουρισμός από την Ελλάδα προς την Κύπρο. Η Ελλάδα δεν είναι, βέβαια, κανένας από τους μεγάλους «πελάτες» της κυπριακής τουριστικής βιομηχανίας, αλλά ακόμα και μέσα στη βαθύτατη κρίση της έστελνε κάπου 140 χιλιάδες τουρίστες ή 6% της συνολικής κίνησης της Κύπρου. Στην “αθέατη” πλευρά ένας πολύ μεγάλος αριθμός εταιρειών διεθνών δραστηριοτήτων που ελέγχονται από Ελλαδίτες δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.
ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ
Η ανηφόρα τώρα αρχίζει…
Αυτή είναι μια γενική εικόνα και είναι σίγουρα πολύ συννεφιασμένη. Ακόμα πιο σοβαρή είναι, όμως, η κατάσταση με τα οικονομικά του κράτους. Το ρωσικό δάνειο-σωσίβιο έδωσε σίγουρα μια πολύ μεγάλη ανάσα. Οικονομικοί παρατηρητές σημειώνουν όμως με ανησυχία ότι “δεν ήταν παρά μια ανάσα, γιατί η ανηφόρα συνεχίζεται…”. Κατ’ ακρίβειαν κάποιοι οικονομολόγοι επιμένουν μετά λόγου γνώσεως ότι “μόλις τώρα αρχίζει η ανηφόρα για την κυπριακή οικονομία”.
Ποιά είναι, λοιπόν, η ανηφορά του κυπριακού κράτους; Μπορεί να καλύφτηκαν μέχρι στιγμής οι χρηματοδοτικές ανάγκες του 2012, αλλά τι μέλλει γενέσθαι από του χρόνου; Δηλαδή σε απλά λόγια το κυπριακό κράτος μπόρεσε με το ρωσικό δάνειο να ξοφλήσει παλαιότερα χρέη του και να τρέξει έναν ελλειμματικό προϋπολογισμό για φέτος. Με την αρχή του 2013 θα χρειαστεί όμως να αποπληρωθούν και άλλα παλιά χρέη, αλλά και το καινούριο ρωσικό των €2,5 δις! Μπορεί το κυπριακό κρατικό χρέος να μην ξεπερνά και πολύ το όριο του Μάαστριχτ, αφού είναι περίπου 62% έναντι 60%. Όμως και πάλι μοιάζει να είναι αβάστακτο. Για τον απλό λόγο ότι η χώρα μας, παρά τις σοβαρές περικοπές δαπανών, ακόμα έχει ελλειμματικούς προϋπολογισμούς, ενώ δεν μπορεί να βγει στις διεθνείς αγορές να δανειστεί.
Η… κληρονομιά
Το 2013 σημαδεύεται από τις προεδρικές εκλογές στον δεύτερο μήνα του. Τι είναι λοιπόν εκείνο που θα “κληρονομήσει” ο νέος πρόεδρος της χώρας;
Πολλά θα κριθούν και από τον προϋπολογισμό του 2013 που θα ξεκινήσει να φτιάχνεται από το καλοκαίρι που έρχεται. Η κυβέρνηση Χριστόφια έχει ήδη διακριθεί για τους πολύ άστοχους υπολογισμούς της, από τον καιρό που στο Υπουργείο ήταν ο Χαρίλαος Σταυράκης. Τι θα κάνει φέτος ο Κίκης Καζαμίας; Θα επιτρέψει στον Δημήτρη Χριστόφια να εμφανιστεί στην επαναδιεκδίκηση με έναν “προεκλογικό προϋπολογισμό”, που θα κρύψει την αλήθεια και θα αφήνει ελπίδες; Ή μήπως θα επιμείνει ως “τσάρος” των δημόσιων οικονομικών και ουσιαστικά θα βάλει… “τρικλοποδιά” στον πρόεδρό του;
Δεύτερο μεγάλο ερώτημα: πόσο και πώς μπορεί να παίξουν τα έσοδα από το φυσικό αέριο; Τόσο στο Προεδρικό όσο και στην Εζεκία Παπαϊωάννου υπολογίζουν πολύ σε κάποιες “προκαταρκτικές” ενέσεις που μπορεί να έρθουν από τώρα, με τις αδειοδοτήσεις. Από την άλλη, όμως, δεν είναι λίγες οι φωνές που θα επιμένουν τα τυχόν έσοδα από το φυσικό αέριο να μην οδηγηθούν στη “μαύρη τρύπα” των οικονομικών του κράτους. Την ίδια ώρα υπάρχουν και πολύ σοβαρές αμφιβολίες αν θα είναι καν δυνατό να μπει κάτι σχετικό στον κρατικό προϋπολογισμό από το 2013.
Πάντως, στο επιτελείο του Νίκου Αναστασιάδη ετοιμάζονται ήδη για τη “μεγάλη μάχη της οικονομίας”. Πολύ περισσότερο από τις τελευταίες βουλευτικές, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης θα ποντάρει αυτήν τη φορά στην οικονομία και την εσωτερική διακυβέρνηση. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα φροντίσει να απομακρυνθεί και από κάποιες μάλλον αντιλαϊκές θέσεις και θα προετοιμάσει ένα σχέδιο ανάπτυξης και εξόδου από την κρίση.
Το στοίχημα για τον νέο Πρόεδρο
ΑΝ ΟΜΩΣ όλα αυτά ισχύουν για τη μεγάλη εκλογική μάχη, το σίγουρο είναι ότι ο νέος Πρόεδρος, όποιος και αν είναι, θα έχει πολύ δύσκολο έργο. Με τους οίκους αξιολόγησης να καραδοκούν. Με την αγωνία του “κουρέματος” να μην έχει εκλείψει. Με τους ξένους δανειστές να δυσπιστούν. Με την Ευρώπη να παρακολουθεί πιεστικά. Με τη διεθνή οικονομία να μην μπορεί ακόμα να τραβήξει αρκετά την κυπριακή. Μόνη ίσως ακτίνα φωτός θα παραμένει το φυσικό αέριο. Το μεγάλο στοίχημα της νέας προεδρίας θα είναι να χειριστεί όσο γίνεται σωστά και επωφελώς το ζήτημα της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου και παράλληλα να κόψει τον φαύλο κύκλο του κρατικού δανεισμού, φέρνοντας μαζί και ανάπτυξη στη χώρα. Γεγονός καθόλου εύκολο…
(Άρθρο μου στην Κυριακάτικη Σημερινή 19/02/12)
Ο νέος Πρόεδρος θα έχει πολύ δύσκολο έργο, με τους οίκους αξιολόγησης να καραδοκούν, με την αγωνία του “κουρέματος” να μην έχει εκλείψει και με τους ξένους δανειστές να δυσπιστούν
Το μεγάλο στοίχημα της νέας προεδρίας θα είναι να χειριστεί όσο γίνεται σωστά και επωφελώς το ζήτημα της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου και παράλληλα να κόψει τον φαύλο κύκλο του κρατικού δανεισμού.
Του χρόνου τέτοιες μέρες η χώρα μας θα κάνει προεδρικές εκλογές. Ξεκίνησαν ήδη τα “εκλογικά ταμπούρλα”, ενώ υποψήφιοι και σενάρια δίνουν και παίρνουν. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα πρόκειται για μια πολύ σκληρή μάχη. Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης, μετά την εμπειρία της προεδρίας Χριστόφια και ιδιαίτερα το Μαρί και το Γκριν-τρι, λένε “φτάνει πιά!”. Ιδιαίτερα ο ΔΗΣΥ, έχοντας πλέον μιαν ολόκληρη δεκαετία μακριά από την εξουσία, μοιάζει να… επιζητεί με κάθε τρόπο να επανέλθει.
Από την πλευρά τους ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ μετρούν τις πληγές και το κόστος από τη στήριξη που είχαν δώσει αρχικά στον Δημήτρη Χριστόφια και διαβεβαιώνουν ότι “αυτήν τη φορά θα γίνουν σωστές επιλογές”. Ενώ το ΑΚΕΛ δεν φαίνεται με κανέναν τρόπο διατεθειμένο να παραδώσει τα όπλα. Εκείνο που φαίνεται να καίει ιδιαίτερα την κυπριακή Αριστερά είναι να μην καταγραφεί στη μνήμη του λαού ως η απόλυτη αποτυχία, η πρώτη φορά που έχει ασκήσει άμεσα την εξουσία…
Κακά μαντάτα από την Κομισιόν
Στις μέρες μας, η πολιτική είναι εντελώς δεμένη με την οικονομία. Όσο και αν παλιά θα φαινόταν απίστευτο, η οικονομική κατάσταση μετρά πολύ περισσότερο και από αυτό το Κυπριακό. Ειδήσεις όπως τα τελευταία στοιχεία που φτάνουν από τις Βρυξέλλες και οι προειδοποιήσεις για την κυπριακή οικονομία, πέφτουν πολύ βαριά πάνω στο τραπέζι των σεναρίων και των πολιτικών υπολογισμών.
Αυτές τις μέρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε για κάποιους κρίσιμους οικονομικούς δείκτες των οικονομιών των χωρών-μελών. Η Κύπρος, εκτός από τα προβλήματα του δημοσίου χρέους, ξεχωρίζει αρνητικά και για τη χρέωση του ιδιωτικού τομέα. Τα κυπριακά νοικοκυριά έχουν τη δεύτερη, μετά την Ιρλανδία, χρέωση μέσα στην Ευρώπη των 27.
Με «πρωταθλητές» του Ιρλανδούς, που χρωστούν στις τράπεζες 341% του ΑΕΠ της χώρας τους, οι Κύπριοι ερχόμαστε δεύτεροι αφού το χρέος του ιδιωτικού τομέα στις τράπεζες ανεβαίνει σε ποσοστό 289% του ΑΕΠ. Ακόμα και στην «καταχρεωμένη» Ελλάδα, το χρέος του ιδιωτικού τομέα στις τράπεζες είναι μόλις 124%, δηλαδή πολύ χαμηλότερο απ' ό,τι στην Κύπρο.
Η Κομισιόν έστειλε στη Λευκωσία και μια σοβαρή προειδοποίηση για την αύξηση του ιδιωτικού δανεισμού. Τα στοιχεία της δείχνουν ότι στην Κύπρο ο δανεισμός μεγαλώνει 30,5% του ΑΕΠ, ενώ η Κομισιόν θεωρεί ως όριο ένα ποσοστό 15%. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να περιοριστούν περίπου στο μισό τα νέα δάνεια. Δηλαδή θα πρέπει να μάθουμε να μη ζούμε με δανεικά, έστω και αν η οικονομία μας δεν έχει φτάσει ακόμα στην κάκιστη κατάσταση της ελλαδικής.
Αυτή η «είδηση» έρχεται να προστεθεί όμως σε περικοπές μισθών, επιδομάτων και κρατικών παροχών. Με άλλα λόγια, ενώ τα κυπριακά νοικοκυριά θα έχουν κατά μέσον όρο χαμηλότερα εισοδήματα, θα πρέπει να σταματήσουν να δανείζονται.
Εκτός από τις αντοχές και τις δυνατότητες του κράτους απέναντι στο παζλ του χρέους, έρχεται να προστεθεί και εκείνο των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Θα μπορούν οι ιδιώτες στην Κύπρο ν' ανταποκριθούν μέσα σε βαθιά κρίση σε τόσο ψηλά χρέη;
Οικονομικές σχέσεις με Ελλάδα
Εκτός αυτού, όμως, τα μεγάλα ερωτήματα για την Κύπρο έχουν την άκρη τους στην Ελλάδα...
Ο καταποντισμός της ελλαδικής οικονομίας έχει σοβαρό αντίκτυπο πάνω στην κυπριακή οικονομία. Όλοι πια γνωρίζουν ότι το μέλλον του τραπεζικού και χρηματοοικονομικού συστήματος της Κύπρου εξαρτάται από το τι θα γίνει στην Ελλάδα και αν η ελλαδική οικονομία μπορεί να επιβιώσει.
Μπορεί να είναι πολυσυζητημένος ο επισφαλής δανεισμός του ελληνικού δημοσίου έναντι των κυπριακών (και ελλαδοκυπριακών) τραπεζών, αλλά θα υπάρξουν και άλλες συνέπειες. Θα πληγεί, οπωσδήποτε, ο τουρισμός από την Ελλάδα προς την Κύπρο. Η Ελλάδα δεν είναι, βέβαια, κανένας από τους μεγάλους «πελάτες» της κυπριακής τουριστικής βιομηχανίας, αλλά ακόμα και μέσα στη βαθύτατη κρίση της έστελνε κάπου 140 χιλιάδες τουρίστες ή 6% της συνολικής κίνησης της Κύπρου. Στην “αθέατη” πλευρά ένας πολύ μεγάλος αριθμός εταιρειών διεθνών δραστηριοτήτων που ελέγχονται από Ελλαδίτες δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.
ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ
Η ανηφόρα τώρα αρχίζει…
Αυτή είναι μια γενική εικόνα και είναι σίγουρα πολύ συννεφιασμένη. Ακόμα πιο σοβαρή είναι, όμως, η κατάσταση με τα οικονομικά του κράτους. Το ρωσικό δάνειο-σωσίβιο έδωσε σίγουρα μια πολύ μεγάλη ανάσα. Οικονομικοί παρατηρητές σημειώνουν όμως με ανησυχία ότι “δεν ήταν παρά μια ανάσα, γιατί η ανηφόρα συνεχίζεται…”. Κατ’ ακρίβειαν κάποιοι οικονομολόγοι επιμένουν μετά λόγου γνώσεως ότι “μόλις τώρα αρχίζει η ανηφόρα για την κυπριακή οικονομία”.
Ποιά είναι, λοιπόν, η ανηφορά του κυπριακού κράτους; Μπορεί να καλύφτηκαν μέχρι στιγμής οι χρηματοδοτικές ανάγκες του 2012, αλλά τι μέλλει γενέσθαι από του χρόνου; Δηλαδή σε απλά λόγια το κυπριακό κράτος μπόρεσε με το ρωσικό δάνειο να ξοφλήσει παλαιότερα χρέη του και να τρέξει έναν ελλειμματικό προϋπολογισμό για φέτος. Με την αρχή του 2013 θα χρειαστεί όμως να αποπληρωθούν και άλλα παλιά χρέη, αλλά και το καινούριο ρωσικό των €2,5 δις! Μπορεί το κυπριακό κρατικό χρέος να μην ξεπερνά και πολύ το όριο του Μάαστριχτ, αφού είναι περίπου 62% έναντι 60%. Όμως και πάλι μοιάζει να είναι αβάστακτο. Για τον απλό λόγο ότι η χώρα μας, παρά τις σοβαρές περικοπές δαπανών, ακόμα έχει ελλειμματικούς προϋπολογισμούς, ενώ δεν μπορεί να βγει στις διεθνείς αγορές να δανειστεί.
Η… κληρονομιά
Το 2013 σημαδεύεται από τις προεδρικές εκλογές στον δεύτερο μήνα του. Τι είναι λοιπόν εκείνο που θα “κληρονομήσει” ο νέος πρόεδρος της χώρας;
Πολλά θα κριθούν και από τον προϋπολογισμό του 2013 που θα ξεκινήσει να φτιάχνεται από το καλοκαίρι που έρχεται. Η κυβέρνηση Χριστόφια έχει ήδη διακριθεί για τους πολύ άστοχους υπολογισμούς της, από τον καιρό που στο Υπουργείο ήταν ο Χαρίλαος Σταυράκης. Τι θα κάνει φέτος ο Κίκης Καζαμίας; Θα επιτρέψει στον Δημήτρη Χριστόφια να εμφανιστεί στην επαναδιεκδίκηση με έναν “προεκλογικό προϋπολογισμό”, που θα κρύψει την αλήθεια και θα αφήνει ελπίδες; Ή μήπως θα επιμείνει ως “τσάρος” των δημόσιων οικονομικών και ουσιαστικά θα βάλει… “τρικλοποδιά” στον πρόεδρό του;
Δεύτερο μεγάλο ερώτημα: πόσο και πώς μπορεί να παίξουν τα έσοδα από το φυσικό αέριο; Τόσο στο Προεδρικό όσο και στην Εζεκία Παπαϊωάννου υπολογίζουν πολύ σε κάποιες “προκαταρκτικές” ενέσεις που μπορεί να έρθουν από τώρα, με τις αδειοδοτήσεις. Από την άλλη, όμως, δεν είναι λίγες οι φωνές που θα επιμένουν τα τυχόν έσοδα από το φυσικό αέριο να μην οδηγηθούν στη “μαύρη τρύπα” των οικονομικών του κράτους. Την ίδια ώρα υπάρχουν και πολύ σοβαρές αμφιβολίες αν θα είναι καν δυνατό να μπει κάτι σχετικό στον κρατικό προϋπολογισμό από το 2013.
Πάντως, στο επιτελείο του Νίκου Αναστασιάδη ετοιμάζονται ήδη για τη “μεγάλη μάχη της οικονομίας”. Πολύ περισσότερο από τις τελευταίες βουλευτικές, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης θα ποντάρει αυτήν τη φορά στην οικονομία και την εσωτερική διακυβέρνηση. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα φροντίσει να απομακρυνθεί και από κάποιες μάλλον αντιλαϊκές θέσεις και θα προετοιμάσει ένα σχέδιο ανάπτυξης και εξόδου από την κρίση.
Το στοίχημα για τον νέο Πρόεδρο
ΑΝ ΟΜΩΣ όλα αυτά ισχύουν για τη μεγάλη εκλογική μάχη, το σίγουρο είναι ότι ο νέος Πρόεδρος, όποιος και αν είναι, θα έχει πολύ δύσκολο έργο. Με τους οίκους αξιολόγησης να καραδοκούν. Με την αγωνία του “κουρέματος” να μην έχει εκλείψει. Με τους ξένους δανειστές να δυσπιστούν. Με την Ευρώπη να παρακολουθεί πιεστικά. Με τη διεθνή οικονομία να μην μπορεί ακόμα να τραβήξει αρκετά την κυπριακή. Μόνη ίσως ακτίνα φωτός θα παραμένει το φυσικό αέριο. Το μεγάλο στοίχημα της νέας προεδρίας θα είναι να χειριστεί όσο γίνεται σωστά και επωφελώς το ζήτημα της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου και παράλληλα να κόψει τον φαύλο κύκλο του κρατικού δανεισμού, φέρνοντας μαζί και ανάπτυξη στη χώρα. Γεγονός καθόλου εύκολο…
(Άρθρο μου στην Κυριακάτικη Σημερινή 19/02/12)
No comments:
Post a Comment