Χρύσανθος Τσουρούλλης: Ο μοναχικός δρόμος του Νικόλα

 (Άρθρο του Χρύσανθου Τσουρούλλη στην Κυριακάτικη Σημερινή 30/09/12)

• Θέση του ήταν ότι ο Μάριος Καρογιάν εγκατέλειψε τον ενδιάμεσο χώρο…  
• Για λόγους αρχής και προασπίζοντας «καθαρές θέσεις» τάχθηκε ανοιχτά εναντίον της υποψηφιότητας Αναστασιάδη προτάσσοντας το Κυπριακό, ενώ έκανε την έκπληξη και, αντί για αυτόνομη κάθοδο, πρότεινε ανοιχτά Γιώργο Λιλλήκα
• Ο αντιπρόεδρος του ΔΗΚΟ διαβεβαιώνει ότι βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους ανθρώπους της βάσης και δεν νιώθει καθόλου απομονωμένος

Συμβαίνει στους πολιτικούς που παίρνουν με θάρρος καθαρές και διαφιλονικούμενες θέσεις. Τα «ζήτω» εύκολα γίνονται «αίσχος» και το αντίστροφο. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου εκείνοι που υποστήριζαν θερμά ένα πολιτικό πρόσωπο, σε άλλη στιγμή τον κατακρίνουν και τον κατηγορούν. Το βίωσε ο Νίκος Αναστασιάδης πριν από μια οχταετία με τις τοποθετήσεις του για το σχέδιο Ανάν. Σήμερα, σε τέτοια διαφιλονικούμενη προσωπικότητα, τείνει να εξελιχθεί με την ευκαιρία των επιλογών του ΔΗΚΟ για τις προεδρικές, ο αντιπρόεδρος του κόμματος Νικόλας Παπαδόπουλος… 

Όλοι περίμεναν πρόταση για «αυτόνομη κάθοδο»

Το ερώτημα εδώ και εβδομάδες ήταν «τι θα κάνει τελικά ο Νικόλας». Ήταν περισσότερο από δεδομένο και οφθαλμοφανές ότι δεν θα συντασσόταν πρόθυμα με την επιλογή του Μάριου Καρογιάν για υποστήριξη Αναστασιάδη. Αναμενόταν ότι θα ασκούσε σκληρή κριτική στην επιλογή της… κατεύθυνσης, αλλά όχι τόσο έντονη προσωπική κριτική στον πρόεδρο του ΔΗΣΥ. 

Επιπλέον όλα έδειχναν ότι θα απέφευγε να τοποθετηθεί ανοιχτά υπέρ της επιλογής Γιώργου Λιλλήκα και θα προτιμούσε να προτείνει «αυτόνομη κάθοδο», για να σώσει και τα προσχήματα. Σε αυτό συνέκλιναν μέχρι και την τελευταία στιγμή και όλες οι πληροφορίες από το περιβάλλον του.

«Επί του εδάφους», τις τελευταίες εβδομάδες, φρόντισε και αποστασιοποιήθηκε από την τακτική Καρογιάν και το έμμεσο πλην σαφές μήνυμα τού Προέδρου του ΔΗΚΟ για στήριξη Αναστασιάδη. Το μήνυμα του Νικόλα, με τη συνεχή και καταγεγραμμένη αποχή του από τις διαβουλεύσεις με τον ΔΗΣΥ, ήταν ότι «δεν τον ικανοποιούσε τέτοια επιλογή».

Απόψεις και εκτιμήσεις υπήρξαν και ακούστηκαν πολλές. Όλοι, όμως, συμφωνούσαν ότι «η τακτική που ακολούθησε ο βουλευτής Λευκωσίας με τη βαριά επωνυμία θυμίζει επικίνδυνο ακροβατικό παιχνίδι...». Η τοποθέτηση του «διαδόχου» του Τάσσου είχε και έχει μια ιδιαίτερη σημασία. Εντός αλλά και εκτός ΔΗΚΟ. Κανένας, όμως, δεν περίμενε ότι θα έβγαινε στην Κεντρική Επιτροπή εναντίον του Αναστασιάδη και ανοιχτά υπέρ του Λιλλήκα.

Οι στενοί του συνεργάτες θεωρούν μονόδρομο τα όσα εξέφρασε. «Η θέση για αυτόνομη κάθοδο δεν θα είχε κανένα πρακτικό αντίκρισμα. Θα ήταν παρατραβηγμένο να ζητούσε τώρα από το ΔΗΚΟ να δημιουργήσει από το μηδέν μια δική του καινούρια υποψηφιότητα. Όλοι θα το εκλάμβαναν ως ένα πρόσχημα για να μη συνταχθεί στην υποστήριξη του Νίκου Αναστασιάδη...». 

Ζητήματα πολιτικής ηθικής

Συνεπώς, τι πραγματικά συνέβη στο μυαλό του Νικόλα Παπαδόπουλου; Η όχι και τόσο καλή ιδέα να προτείνει χωριστή κομματική υποψηφιότητα αποδεικνύει την εσωτερική σύγκρουση που τον χαρακτηρίζει. Ήξερε ότι η πολιτική λογική έλεγε, αν όχι να συνταχθεί με τον Νίκο Αναστασιάδη, τουλάχιστον να μην εναντιωθεί. Κι αν τελικά επρόκειτο να εναντιωθεί, να μην… «πηδήξει τον φράχτη» φτάνοντας μέχρι την υποστήριξη άλλου υποψηφίου.

Ταυτόχρονα, όμως, ένιωθε ότι όφειλε να εναντιωθεί ανοιχτά και δημόσια στη «λύση Αναστασιάδη». Γιατί εκτός από ένα «χρέος» απέναντι στον Τάσσο Παπαδόπουλο, υπήρχε για εκείνον και ένα «μέγα ζήτημα πολιτικής ηθικής». Όποιες και αν ήταν οι συγκλίσεις στο κεφάλαιο της οικονομίας, πιστεύει ότι δεν μπορεί ένα κόμμα όπως το ΔΗΚΟ να υποστηρίξει τον κύριο πρωταγωνιστή της αποδοχής του Σχεδίου Ανάν και τον άνθρωπο που πολέμησε συστηματικά τη στάση του Προέδρου Παπαδόπουλου στο Δημοψήφισμα.

Σχεδόν όλοι είχαν την εντύπωση ότι, ενώ θα κρατούσε αποστάσεις από τον Νίκο Αναστασιάδη (και τον Μάριο Καρογιάν), θα άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας επανατοποθέτησης μετά τον πρώτο γύρο. Ότι, δηλαδή, θα άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μπορεί να «επανέλθει» στη βάση της λογικής «το μικρότερο κακό» και να μιλήσει για τον αναγκαστικό συμβιβασμό που θα σταματούσε τη «λαίλαπα των κομμουνιστών».

Είχε δώσει την εντύπωση ότι η τακτική του ήταν να μην ταυτιστεί με τη «λύση Λιλλήκα», αλλά να επικρίνει μάλιστα τον Μάριο Καρογιάν διότι με τις κακές επιλογές που έκανε, «παρέδωσε» τον ενδιάμεσο χώρο σε έναν «τρίτο» (δηλαδή τον Λιλλήκα που μονοπωλεί το ενδιαφέρον). Αναμενόταν ότι επιχειρηματολογία του θα ήταν ότι δεν είναι δυνατό το τρίτο σε μέγεθος κόμμα να μην έχει δικό του υποψήφιο στον πρώτο γύρο. Γιατί σε όλες τις μέχρι τώρα προεδρικές αναμετρήσεις το ΔΗΚΟ είχε δικό του υποψήφιο. Δεν υποστήριζε ποτέ στον πρώτο γύρο κάποιον άλλο (με εξαίρεση το 1998 με το μέτωπο ΔΗΚΟ-ΕΔΕΚ, αλλά και πάλι με υποψήφιο που δεν ανήκε σε άλλο κόμμα). 

Αντιφατικές προσδοκίες 

ΣΤΗΝ πραγματικότητα, ο αντιπρόεδρος του ΔΗΚΟ έπρεπε να ανταποκριθεί σε μια σειρά από αντιφατικά κριτήρια. Από τη μια ήταν οι προσδοκίες των στελεχών και ψηφοφόρων του ΔΗΚΟ. Ταυτόχρονα, όμως, υπήρχαν και προσδοκίες του ευρύτερου εκλογικού σώματος και ειδικότερα των συναγερμικών, με τους οποίους απέκτησε μια ιδιαίτερη σχέση μέσα από την πρόσφατη πολιτική πορεία του.

Επιπλέον, θα έπρεπε να συμπορευτεί με διαχρονικές θέσεις αρχών και με εκείνο που ο ίδιος αντιλαμβάνεται ως «επιταγές του Τάσσου Παπαδόπουλου».

Όλα αυτά, την ώρα που και οι προσδοκίες των ίδιων των ΔΗΚΟϊκών είναι και αυτές αντιφατικές. Μια σημαντική μερίδα, την οποία σίγουρα λαμβάνει υπόψη ο Μάριος Καρογιάν, αναμένουν ότι «ο ρυθμιστικός ρόλος του κόμματος θα ασκηθεί με τρόπο που να επηρεάσει τις εξελίξεις και να του εξασφαλίσει συμμετοχή στην εξουσία και την κυβέρνηση». Μια άλλη μερίδα επιμένουν σε «καθαρές» θέσεις στο εθνικό ζήτημα και μοναχική πορεία. Είναι αυτοί που στις δημοσκοπήσεις φαίνεται να προτιμούν τον Γιώργο Λιλλήκα.

Στη μεγαλύτερη εικόνα πάντως και την ευρύτερη κοινή γνώμη είχε δημιουργηθεί τον τελευταίο καιρό έντονη εντύπωση ότι με τις θέσεις του για την οικονομία και το Μνημόνιο και ασκώντας την πιο σκληρή αντιπολίτευση, ο Νικόλας Παπαδόπουλος είχε ουσιαστικά συγκλίνει με τον ΔΗΣΥ αρκετά πριν το κάνει ο Μάριος Καρογιάν. Υπήρχε η εντύπωση ότι λειτουργούσε ένα «δίδυμο κρούσης» Νικόλα-Αβέρωφ.

Τελικά όμως… «έπεσαν από τα σύννεφα» όταν άκουσαν αυτά που είπε στην «καυτή» κομματική συνεδρίαση για τις προεδρικές εκλογές. Αλλά από τα σύννεφα πρέπει να έπεσαν και τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΔΗΚΟ όταν τον άκουσαν να θέλει να τους… δεσμεύσει ότι «δεν θα καταλάβουν πολιτειακά αξιώματα ή άλλες θέσεις στη νέα διακυβέρνηση»…

Τα παίζει «όλα για όλα» με Λιλλήκα

ΠΑΡΑ τα όσα έγιναν στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, ο ίδιος διαβεβαιώνει ότι βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους ανθρώπους της βάσης και δεν νιώθει καθόλου απομονωμένος. Η κεντρική θέση που περνά είναι ότι με τη σύγχυση και τις λανθασμένες επιλογές της σημερινής ηγεσίας, το ΔΗΚΟ «κατάντησε» τα τελευταία πέντε χρόνια να στηρίζει διαδοχικά τους «ορκισμένους εχθρούς του». Δηλαδή σε δυο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις το κόμμα συντάχθηκε και με τους δυο πολιτικούς που πολέμησαν τον Τάσσο, «αποδόμησαν» συστηματικά τις θέσεις του και «σπρώχνουν την Κύπρο σε κατήφορο». Ζητά από τον κόσμο να «ψηφίσει πατριωτικά και σύμφωνα με τη συνείδησή του».

Καταληκτικά σ’ ένα ενδεχόμενο δεύτερο γύρο, που θα φέρει αντιμέτωπους Νίκο Αναστασιάδη και Σταύρο Μαλά, το έργο του μπορούσε να ήταν εύκολο. Αν, όπως αναμενόταν, απλώς απέρριπτε την πρόταση για υποστήριξη Αναστασιάδη, χωρίς να προχωρήσει σε μετωπική σύγκρουση εκφράζοντας «προσωπικές κρίσεις» για τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ, τότε θα μπορούσε στον δεύτερο γύρο να υποστηρίξει το… «μη χείρον βέλτιστον». Μετά τα όσα είπε την Πέμπτη σε μια συνεδρίαση που μονοπώλησε τη δημόσια προσοχή, θα είναι δύσκολο να τηρήσει τέτοια στάση. Σε περίπτωση δεύτερου γύρου με ένα τετ-α-τετ ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ θα είναι πια «καταδικασμένος» να απέχει.

Επιπρόσθετο πρόβλημα για τον Αντιπρόεδρο του ΔΗΚΟ είναι ότι σε περίπτωση εκλογής του Νίκου Αναστασιάδη θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αμφισβητήσει την ηγεσία στο προγραμματισμένο συνέδριο. Με το ΔΗΚΟ στην πλευρά των νικητών και με συμμετοχή στα «λάφυρα» θα είναι εξωφρενικό να αμφισβητήσει τον Μάριο Καρογιάν. Ενώ το παζλ του θα γίνει πραγματικά πολύ δύσκολο έως εφιαλτικό στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις που θέλουν τον Γιώργο Λιλλήκα να κεφαλαιοποιεί την ηγετική παρουσία του στις προεδρικές εκλογές προχωρώντας στη δημιουργία νέου κόμματος…

Με τη στάση που αποφάσισε να τηρήσει είναι πάντως καταδικασμένος για την ώρα να ποντάρει στην παρουσία του Γιώργου Λιλλήκα στον δεύτερο γύρο. Κάτι τέτοιο, όμως, έχει μια διπλή δυσκολία. Από τη μια δεν μπορεί σε καιρό εκλογών να έρθει σε ανοιχτή σύγκρουση με το κόμμα και να ριψοκινδυνεύσει ακόμα και την αποπομπή του. Από την άλλη, η στήριξη της υποψηφιότητας Λιλλήκα, παρά το γεγονός ότι σίγουρα θα συγκεντρώνει σημαντική συμπάθεια από κεντρώους ψηφοφόρους, δεν παύει να είναι μοναχική για τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Διότι μεγάλη μερίδα των φίλων και στενών συνεργατών του Τάσσου έχουν ήδη ξεκινήσει εδώ και καιρό προεκλογικό για τον Νίκο Αναστασιάδη…

Και στο στρατόπεδο Λιλλήκα, εάν τελικά βρεθεί στον δεύτερο γύρο, θα βρίσκεται ως προνομιακός εταίρος το ΑΚΕΛ. Στον αντίποδα, οι σημερινοί χειροκροτητές της απόφασης του Νικόλα Παπαδόπουλου υπογραμμίζουν την επιλογή… «καθαρά χέρια». «Διάλεξε τον δύσκολο δρόμο των αρχών, θέτοντας εν αμφιβόλω όλα όσα θα μπορούσε να εξασφαλίσει -και είναι πολλά- από τη συμπόρευσή του με τη γραμμή Καρογιάν…».

Οι ίδιοι κύκλοι μάλιστα θεωρούν… μονόδρομο για τον Νικόλα Παπαδόπουλο την υποστήριξη του Νίκου Αναστασιάδη! «Δεν γκρέμισε διόλου τις γέφυρες. Απλώς δεν έκρυψε τις γνωστές διαφορές του κάτω από το χαλί. Το εκβιαστικό δίλημμα του 2ου γύρου, οι καταιγιστικές εξελίξεις στην οικονομία και η συνεργασία στο κοινοβούλιο με το… alter ego Αβέρωφ Νεοφύτου θα επουλώσουν την… τραυματική εμπειρία της Μεγάλης Πέμπτης του ΔΗΚΟ…», σημειώνουν κλείνοντας με νόημα το μάτι. Κάτι τέτοιο άλλωστε εννοεί ο Αντιπρόεδρος του ΔΗΚΟ, όταν επαναλαμβάνει φορτικά από την Παρασκευή ότι «θα σεβαστεί την απόφαση της πλειοψηφίας…».